21 października 2016 r. zakończyło się 28. trzydniowe posiedzenie Senatu. W jego trakcie senatorowie wysłuchali trzech informacji: Krajowej Rady Sądownictwa, o umowie CETA oraz o realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Dariusz Zawistowski przedstawił informację na temat jej działalności w 2015 r. Wiceminister rozwoju Radosław Domagalski-Łabędzki zaprezentował informację Prezesa Rady Ministrów o stanie Kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Kanadą (Comprehensive Economic and Trade Agreement, CETA). Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Bartosz Marczuk przedstawił informację Rady Ministrów o realizacji w roku 2015 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Senat przyjął siedem ustaw. Są to:
Ustawa o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich
Bez poprawek Izba uchwaliła ustawę wywodzącą się z projektu rządowego. Wynika ona z konieczności wdrożenia do polskiego przepisów unijnych w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów. Jej celem jest ułatwienie konsumentom polubownego rozwiązywania sporów z przedsiębiorcami. Umożliwia ona konsumentom składanie wniosków o rozstrzyganie sporów z przedsiębiorcami do podmiotów oferujących niezależne, bezstronne, przejrzyste, skuteczne oraz szybkie metody ich alternatywnego rozwiązywania. Dostęp do takich tanich i efektywnych sposobów rozwiązywania sporów konsumenckich będzie korzystny także dla przedsiębiorców, którzy uzyskają instrument pozwalający na uniknięcie długotrwałych i kosztownych procesów sądowych w sytuacjach spornych. Dyrektywa zakłada stworzenie w państwach unijnych jednolitego systemu pozasądowego rozstrzygania sporów obejmującego zaistniałe na rynku unijnym spory między konsumentem a przedsiębiorcą, wynikające z umów sprzedaży rzeczy lub świadczenia usług, w tym umów zawartych przez internet i umów transgranicznych. System rozwiązywania sporów konsumenckich ma się opierać na istniejących już publiczno-prywatnych instytucjach mediacyjnych. Chodzi głównie o sądy polubowne przy Inspekcji Handlowej, mediatorów działających przy regulatorach rynku, takich jak Urząd Komunikacji Elektronicznej, Urząd Regulacji Energetyki, Komisja Nadzoru Finansowego, a także o Rzecznika Finansowego. System instytucji publicznych uzupełniać mają podmioty niepubliczne, jak Arbiter Bankowy, działający przy Związku Banków Polskich. Zupełnie nową instytucją będzie Rzecznik Praw Pasażera Kolei przy Urzędzie Transportu Kolejowego. Rejestr tych instytucji będzie prowadzony przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ustawa ma wejść w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia.
Ustawa o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi o współpracy w dziedzinie zapobiegania katastrofom, klęskom żywiołowym, innym poważnym wypadkom oraz usuwania ich następstw, podpisanej w Białymstoku dnia 23 kwietnia 2015 r.
Ustawa została przyjęta bez poprawek. Celem przygotowanych przez rząd ustaw ratyfikacyjnych jest wyrażenie przez 
parlament zgody na dokonanie przez Prezydenta RP ratyfikacji umów. Białoruś jest jedynym państwem sąsiadującym z Polską, z którym nie została zawarta umowa rządowa regulująca kwestie związane z udzielaniem i przyjmowaniem pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych. Umowa określa więc zasady dwustronnej współpracy w dziedzinie ratownictwa i ochrony ludności - będzie miała zastosowanie w sytuacjach kryzysowych w celu ratowania życia, zdrowia, mienia i środowiska naturalnego. Jej zawarcie pozwoli znacznie skrócić czas przystąpienia do działań służb ratowniczych obu stron w przypadku wystąpienia poważnego wypadku na ich terytoriach, zwłaszcza w rejonach przygranicznych. Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa o ratyfikacji Poprawek z 2014 r. do Konwencji o pracy na morzu, przyjętej dnia 23 lutego 2006 r. w Genewie, zatwierdzonych w dniu 11 czerwca 2014 r. w Genewie przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy
Do ustawy nie wprowadzono poprawek. Umowa ma na celu lepsze uregulowanie sytuacji, która może nastąpić w przypadku porzucenia marynarza. Poprawki, dotyczące odpowiedzialności armatorów, przewidują stworzenie systemu zabezpieczenia finansowego, który będzie pomagał marynarzom na wypadek tzw. porzucenia i dzięki któremu otrzymywaliby oni zaległe płace i inne świadczenia. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej
Powstała na bazie projektu rządowego nowelizacja została uchwalona z 3. doprecyzowującymi poprawkami. Ma ona na celu wprowadzenie spójnego systemu różnorodnych instrumentów premiujących i zachęcających do podejmowania działalności innowacyjnej, na który złoży się przede wszystkim: przyjazny system podatkowy, stabilny sposób finansowania wyników badań naukowych i prac rozwojowych oraz pakiet ułatwień proceduralnych. Wśród zachęt podatkowych ustawa przewiduje zniesienie od 1 stycznia 2017 r. podatku dochodowego od własności intelektualnej wnoszonej do spółki. Przewiduje ona także możliwość odliczenia od podatku kosztów uzyskania patentu przez małe i średnie przedsiębiorstwa oraz zwiększenie kwot kosztów kwalifikowanych wydatków na badania i rozwój, które można odliczyć od podatku. Dla mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich firm odliczenia te wyniosą do 50 proc. Duże firmy będą mogły odliczyć 50 proc. wydatków osobowych i 30 proc. pozostałych kosztów związanych z działalnością badawczo-rozwojową. Ponadto ustawa wydłuża z trzech do sześciu lat okres, w jakim przedsiębiorca będzie mógł odliczyć koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową. W nowelizacji przewidziano również zwrot gotówkowy dla nowo powstających przedsiębiorstw (tzw. start-upów) prowadzących działalność badawczo-rozwojową w wysokości 18 lub 19 proc. potencjalnego, ale niewykorzystanego odliczenia. Ustawa zawiera też pakiet przepisów uproszczających procedury; modyfikuje m.in. zasady nabywania przez naukowców praw majątkowych do wynalazków. Naukowiec pracujący na uczelni publicznej, jeśli będzie zainteresowany komercjalizacją wyników własnych badań tam prowadzonych, będzie musiał powiadomić o tym swoją uczelnię w ciągu 14 dni od zgłoszenia informacji o wynikach badań. W przeciwnym przypadku uczelnia automatycznie przejmie prawa do wyników badań naukowych i prac rozwojowych. Ustawa wejdzie w życie po 30 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem części przepisów podatkowych i dotyczących zasad finansowania nauki, które mają obowiązywać od 1 stycznia 2017 r.
Ustawa o zmianie ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
Ustawę uchwalono bez poprawek. Był to projekt poselski. Nowelizacja ma zapewnić możliwość wymiany określonych danych płatników i ubezpieczonych między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a ministrem finansów w celu wykonywania ustawowych zadań tych instytucji. Wymiana informacji będzie możliwa w zakresie niezbędnym do tworzenia analiz, prognoz i modeli prognostycznych i weryfikacji danych własnych obu instytucji. Nowelizacja ma zapewnić spójność danych dotyczących płatników i ubezpieczonych będących jednocześnie podatnikami. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Ustawa o zmianie ustawy o transporcie drogowym
Do nowelizacji, której projekt przygotował rząd, wprowadzono 8 poprawek. Ma ona na celu realizację przepisów unijnych. Na jej mocy zostanie utworzony Krajowy Rejestr Elektroniczny Przedsiębiorców Transportu Drogowego. Zostanie on połączony z rejestrami innych państw UE w celu wymiany danych. Będzie on zbudowany na bazie danych Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego oraz ewidencji przewoźników drogowych prowadzonych w starostwach oraz miastach na prawach powiatu. Rejestr będzie prowadzony w systemie teleinformatycznym przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Utworzenie rejestru ma się przyczynić do poprawy bezpieczeństwa transportu drogowego oraz warunków uczciwej konkurencji między przewoźnikami. Rejestr ma powstać do 31 grudnia 2017 r. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkami. Senackie poprawki mają w większości charakter doprecyzowujący. Jedna z nich zakłada, że do wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego należy dołączyć zaświadczenie o niekaralności, a nie oświadczenie własne. Kolejna poprawka skraca o miesiąc wejście w życie przepisów o Krajowym Rejestrze Elektronicznym Przedsiębiorców Transportu Drogowego
Ustawa o zmianie ustawy budżetowej na rok 2016
Przygotowana przez rząd nowelizacja ustawy budżetowej została uchwalona bez poprawek. Na mocy nowelizacji na zaliczki na unijne dopłaty dla rolników przekazanych będzie 9 mld zł. Zmiana ta umożliwi ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi wypłaty 70 proc. zaliczek na poczet płatności bezpośrednich dla producentów rolnych za 2016 r. w ramach wspólnej polityki rolnej. Zgodnie z rozporządzeniem unijnym, państwa członkowskie mogą między 17 października a 30 listopada wypłacać zaliczki do 50 proc. na płatności bezpośrednie. W związku z trudną sytuacją na rynkach rolnych Komisja Europejska postanowiła o odstąpieniu od tej reguły w tym roku – dlatego państwa mają możliwość zwiększenia do 70 proc. dopuszczalnej wysokości zaliczek na poczet płatności bezpośrednich. Ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Izba przeprowadziła drugie i trzecie czytanie trzech projektów.
Senat przyjął projekt opinii o niezgodności z zasadą pomocniczości projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca. Projekt opinii został wniesiony przez Komisję Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Głównym celem projektowanego rozporządzenia jest wyposażenie UE w mechanizm redystrybucji uchodźców, który dawałby możliwość automatycznego uruchomienia tego instrumentu w sytuacjach presji migracyjnej. W projektowanej opinii stwierdza się, że takie rozwiązanie nie jest zgodne z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej. W senackim projekcie czytamy m.in., że Senat „nie neguje konieczności poszukiwania rozwiązania europejskiego kryzysu migracyjnego na poziomie wyższym niż regionalny lub narodowy, (...) uważa jednocześnie, że proponowane rozwiązanie nie jest zgodne z zasadą pomocniczości w zakresie tzw. korekcyjnego mechanizmu przydziału osób ubiegających o ochronę międzynarodową ze względu na jego obligatoryjny i stały charakter. Senat RP uważa ponadto, że projektowane rozporządzenie w konsekwencji zbyt głęboko wkracza w kompetencje zastrzeżone dla państw członkowskich w zakresie polityki bezpieczeństwa i praw socjalnych".
Senatorowie przyjęli projekt ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, przygotowany przez grupę senatorów, i podjęli uchwałę w sprawie wniesienia go do Sejmu. Projektowana ustawa przewiduje utworzenie mechanizmów prawnych, które pozwolą na usunięcie z przestrzeni publicznej budowli gloryfikujących ustrój totalitarny, takich jak pomniki, obeliski, popiersia, tablice pamiątkowe, napisy i znaki. W uzasadnieniu senatorowie napisali, że obowiązująca ustawa nie reguluje precyzyjnie kwestii usunięcia takich obiektów. „Budowle te bez żadnych wątpliwości należy uznać za propagujące ustrój totalitarny, mające szkodliwy wpływ na społeczeństwo, pozwalające zwolennikom totalitaryzmu na propagowanie swoich poglądów, a także upamiętniające wydarzenia i osoby mające zbrodniczy wpływ na historię Polski. Obecność tego typu obiektów budowlanych bez wątpliwości wypełnia znamiona propagowania ustroju totalitarnego" – czytamy m.in. w uzasadnieniu. Projektowana nowelizacja nie obejmie grobów, miejsc pochówku, a także cmentarzy wojennych. W Polsce znajduje się obecnie ponad 500 obiektów budowlanych, które będą podlegać przepisom ustawy po nowelizacji. To głównie pomniki, ale w całym kraju można znaleźć także inne budowle wpisujące się w ustawowy katalog.
Izba odrzuciła projekt apelu do Parlamentu Zjednoczonego Królestwa, który wniosła grupa senatorów, i tym samym 
zakończyła postępowanie w tej sprawie. Ma on na celu zwrócenie uwagi brytyjskich parlamentarzystów na powtarzające się napaści słowne i fizyczne na przebywających w Anglii Polaków. „Te wydarzenia dramatycznie odbiegają od standardów panujących w Europie. Wobec ofiar naruszono Europejską Kartę Praw Człowieka i Obywatela, którą ratyfikowała również Wielka Brytania" – napisali senatorowie. Są oni zdania, że jest to efekt towarzyszącej referendum ws. Brexitu „bezzasadnej i wyolbrzymionej kampanii skierowanej przeciwko obywatelom polskim pracującym w Zjednoczonym Królestwie". „Apelujemy do parlamentarzystów na Wyspach, aby mocą swego ogromnego autorytetu włączyli się w działania zapobiegające nienawiści, nieprawdziwym, często demagogicznym oskarżeniom. To tak niewiele, aby stronniczy język, koniunkturalność zamienić na szczerą rozmowę i rzeczywistą współpracę. Proponujemy powołanie wspólnej, parlamentarnej grupy roboczej ds. emigracji wspólnotowej" - czytamy m.in. w projektowanym apelu.
Źródło/Foto: Senat RP
