Marszałek Senatu Stanisław Karczewski 7 września 2017 r. w Krynicy wziął udział w konferencji Europa Karpat, gdzie poprowadził panel "Oblicza intelektualne Europy Środkowej i Wschodniej".
Marszałek przywołał refleksję Jana Pawła II nad koncepcją Europy "jako skrzyżowania dróg, rzeki do której spływają strumienie”.
Paneliści zgodzili się, że Europa Środkowa i Wschodnia ma wspaniałą kulturę i wiele do zaoferowania innym państwom europejskim. Państwa regionu karpackiego mają podobną historię i doświadczenia jednak ich społeczeństwa za mało o sobie wiedzą. Mówili, że trzeba więcej uwagi, sił i środków poświęcić na wzajemne poznanie.
Marszałek powiedział, że oblicza intelektualne Europy Środkowej i Wschodniej to pojęcie rozumiane bardzo szeroko w odniesieniu do cywilizacji, kultury, w tym literatury i sztuki, nauki, tradycji i tożsamości. Stwierdził, że ta część Europy nie ma wspólnego, jednego oblicza intelektualnego. Jest ono wynikiem mozaiki narodowości, etniczności, języków, religii. To region, który powstawszy na pograniczu Wschodu i Zachodu przedstawia oryginalne wartości kulturowe. Według marszałka obecna epoka to czasy z jednej strony globalizacji powszechne dla całego świata, z drugiej to czas procesów odwrotnych – glokalizacji, której istota sprowadza się do wezwania myśl globalnie, działaj lokalnie, afirmacji lokalności, emancypacji społeczności lokalnych i narodowych. W tym kontekście zapytał panelistów, czy te dwa trendy zderzają się ze sobą, czy któryś dominuje?
Były ambasador Ukrainy w Polsce, prof. Markijan Malski zastanawiał się, co zrobić, by zachować kształt oblicza kulturalnego, intelektualnego regionu Karpat. Mówił, że Ukraina jest nieodłączną częścią tego regionu. Jego zdaniem, do przechowania wartości, które płyną z odrębności regionu, trzeba zaangażować młodych ludzi. Najlepszym miejscem do zachowania oblicza intelektualnego są, jego zdaniem, uniwersytety. Mówił o idei stworzenia jednolitego programu, kierunku studiów dotyczącego historii i przyszłości tego regionu na wszystkich uniwersytetach karpackich państw.
Prof. Csaba Kiss, przewodniczący Rady Naukowej przy Fundacji Europejska Sieć "Pamięć i Solidarność" wskazał na Europę Środkową i Wschodnią jako wspólnotę pamięci. To co łączy te państwa to powstania narodowe, na świadomość kresowości i dwa totalitaryzmy, które narody tego regionu przeżyły. Zwrócił uwagę, że ta wspólna pamięć powinna łączyć społeczności tych państw, tymczasem mało się znamy, mało o sobie wiemy.
Marszałek Karczewski skomentował, że właśnie konferencja Europa Karpat jest okazją do zbliżenia państw regionu.
Ks. prof. Franciszek Longchamps de Berier mówił o ogromniej roli myśli propaństwowej i budowie instytucji, które mają ogromne znaczenie dla rozwoju regionu karpackiego. Takimi instytucjami są uniwersytety.
Według prof. Poseł Józefiny Hrynkiewicz Europa Środkowa i Wschodnia ma dużo do zaoferowania Europie. Nauka, kultura, sztuka - literatura docierała w ten region Europy od najdawniejszych czasów - najpierw za pośrednictwem klasztorów, potem uniwersytetów. Jej zdaniem nasze wartości są w naszych społeczeństwach ugruntowane. Dlatego, jej zdaniem, nowinki obyczajowe, polityczne nie mają u nas szans. „Nie musimy się uczyć multikulturalizmu, bo zawsze byliśmy państwami wielonarodowościowymi”- powiedziała. Także prof. Hrynkiewicz podkreśliła, że za mało się znamy.
Dr Maciej Szymanowski, doradca marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego, historyk najpierw wymienił wynalazki i osiągnięcia naukowców, pochodzących z naszego regionu, po czym powiedział, że „jesteśmy jednym z biegunów naszej cywilizacji, ale mamy zaniżone poczucie własnej wartości i chętniej świecimy światłem odbitym”.
Źródło: Senat RP