W Senacie 11 czerwca 2018 r. wręczono nagrody laureatom 16. edycji konkursu „Sołtys Roku”, organizowanego przez redakcję „Gazety Sołeckiej” i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów.

Uroczystość poprzedziła konferencja „Sołectwo, sołtys – kompetencje, obowiązki”, przygotowana przez komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej we współpracy z organizatorami konkursu.

Otwierając senackie spotkanie, przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Jerzy Chróścikowski przypomniał, że 1. edycja konkursu „Sołtys Roku” i konferencja jej towarzysząca odbyły się w Senacie wkrótce po pierwszych bezpośrednich wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w 2002 r. Podkreślił, że tegoroczna konferencja, podobnie jak te w latach ubiegłych, poświęcona jest pracy samorządowej i jej problemom.

Przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Piotr Zientarski uznał temat spotkania za bardzo ważny. Przypomniał też, że w przeszłości konferencje poświęcone problematyce samorządowej przynosiły efekty w postaci inicjatyw legislacyjnych.

Wybrane zagadnienia i wyzwania związane z udziałem obywateli w procedurze wyborów sołtysów i rad sołeckich omówił dr Jarosław Zbieranek z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Przypomniał zalety partycypacji obywateli w pracach gminy. Zauważył, że w związku z funkcjonowaniem jednostek pomocniczych gmin pojawiają się również dylematy, z jakimi spotyka się w swoich pracach Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Podał przykłady spraw, które do niego trafiły, związane z rozpatrywaniem zastrzeżeń czy protestów dotyczących wyborów sołtysa i rady sołeckiej, a także z udogodnieniami dla niepełnosprawnych biorących udział w tych wyborach. Podsumowując, dr Jarosław Zbieranek stwierdził, że z doświadczeń Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, iż korekta i rozszerzenie regulacji ustawowych są warte rozważenia.

Przykłady partnerstwa lokalnego i działań podejmowanych w gminie Dzierżoniów opisał jej wójt Marek Chmielewski.

W opinii przewodniczącego Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senatora Piotra Zientarskiego potencjał sołectwa nie jest w pełni wykorzystywany ze względu na jego instytucjonalną słabość w strukturach samorządu lokalnego. Według senatora wpływa to niekorzystnie na jego funkcjonowanie. Jak przypomniał, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej 31 stycznia 2017 r. we współpracy z redakcją „Gazety Sołeckiej” i Krajowym Stowarzyszeniem Sołtysów zorganizowała konferencję na temat kierunków zmian statusu sołectwa. Wnioski z niej płynące i propozycje zmian legislacyjnych, wypracowane wówczas, dotyczą m.in. reprezentacji sołectwa na forum rady gminy, interpelacji sołeckiej, rady seniorów jednostki pomocniczej czy sołeckiej inicjatywy lokalnej i uchwałodawczej. Efektem konferencji jest projekt nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym. Aby zwiększyć aktywność jednostek pomocniczych, potrzebna jest też nowelizacja innych ustaw, np. prawa bankowego, ustawy o finansach publicznych, o organizacjach pożytku publicznego czy kodeksu wyborczego.

Podczas dyskusji podnoszono, że rolą sołtysów przede wszystkim powinno być aktywizowanie środowiska lokalnego. Skupieniu się na takiej pracy przeszkadza często stopień skomplikowania prawa. Dlatego nie trzeba tworzyć nowego prawa, ale umieć dostrzec potrzeby sołectw, i w ten sposób pomóc sołtysom.

Podsumowując konferencję, prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów Ireneusz Niewiarowski zaznaczył, że spotkania towarzyszące galom kolejnych edycji konkursu „Sołtys Roku” opisują ogólne i szczegółowe problemy związane z funkcjonowaniem samorządów, a także wypracowują propozycje rozwiązań, w tym legislacyjnych.

Galę konkursu „Sołtys Roku” otworzył przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Piotr Zientarski.

Gratulując zwycięzcom, marszałek Stanisław Karczewski powiedział, że goszczą w Senacie, gdzie nie tylko rozmawia się o polityce, ale też o codziennych sprawach. Podziękował laureatom i całej polskiej wsi jako „fundamentowi rozwoju”. Jak zauważył, to dzięki zaangażowaniu sołtysów powstaje wspólnota – nie tylko wsi, gminy, ale także narodowa.

Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Dera odczytał list prezydenta Andrzeja Dudy do laureatów i wyróżnionych, w którym m.in. podkreślił on, że tytuł to podziękowanie za ofiarną służbę publiczną, za społeczne kompetencje, to hołd dla ich niestrudzonej pracy na rzecz współmieszkańców.

Redaktor naczelna „Gazety Sołeckiej” Joanna Iwanicka podziękowała sołtysom za to, że im „się chce” i że są na co dzień z mieszkańcami swoich gmin.

Tytuł Sołtysa Roku 2017 zdobyli: Mariusz Dorosz z Borków Siedleckich w woj. mazowieckim, Anna Kapturska ze Spławia w woj. wielkopolskim, Stefan Kropidłowski z Wieruszewa w woj. wielkopolskim, Robert Kukiełka z Borsuka w woj. lubelskim, Stanisław Matuszczak z Kłomnic w woj. śląskim, Mateusz Nędza-Kubiniec z Kościelisko w woj. małopolskiego, Stanisław Piwowarczyk z Desznicy w woj. podkarpackim, Jacek Piwowarski z Wiązownicy-Kolonii w woj. świętokrzyskim, Tadeusz Stefanik z Przybówki w woj. podkarpackim, Jadwiga Szewczyk z Siedlec w woj. świętokrzyskim, Tomasz Tofil z Cedzyny w woj. świętokrzyskim, Klaudiusz Zawada z Zamarsek w woj. śląskim. Kapituła konkursu wyróżniła ponadto Edwarda Jagłę,który od 50 lat pełni funkcję sołtysa w Kołodziążu Wodynie w woj. mazowieckim, a także Łukasza Ossowskiego z Rytla w woj. pomorskim za zorganizowanie akcji usuwania skutków nawałnicy w 2017 r.

Źródło: Senat Rp