W dniach 28 listopada – 2 grudnia 2016 roku Senat zebrał się na 31. posiedzenie. Ostatni dzień obrad odbędzie się 7 grudnia.

Senat 28 listopada 2016 r. z poprawką zwiększającą kwotę wolną od podatku do 6,6 tys. zł dla najmniej zarabiających przyjął nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa. Izba wprowadziła też poprawkę do nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług.

W pierwszym dniu obrad 31. posiedzenia Senatu, porządek obrad został uzupełniony o 5 nowelizacji: ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników, ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych, ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.

Senatorowie z jedną poprawką przyjęli ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw. Był to projekt poselski. Nowelizacja zakładała, że w 2017 r. kwota wolna od podatku wyliczana będzie według dotychczasowych zasad. W październiku 2015 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustalające kwotę wolną od podatku w wysokości 3 089 zł są niezgodne z konstytucją ze względu na brak waloryzacji tej kwoty i tracą moc 30 listopada 2016 r. Senatorowie w trakcie debaty wprowadzili do tej ustawy poprawkę zwiększającą kwotę wolną od podatku do 6,6 tys. zł dla najmniej zarabiających. W efekcie osoby, których roczne dochody nie przekroczą tej kwoty nie zapłacą podatku. Następnie kwota wolna będzie maleć. W przedziale dochodów pomiędzy 11 000 zł rocznie, a 85 528 zł (pierwszy przedział skali podatkowej) wyniesie tyle, co obecnie. Powyżej dochodu 85 528 zł rocznie kwota wolna będzie ulegać stopniowemu zmniejszaniu. Podatnicy zarabiający więcej niż 127 tys. zł rocznie nie będą mieli kwoty wolnej od podatku. Ustawa zmienia też zasady opodatkowania funduszy inwestycyjnych. Ponadto zmieniany jest przepis przejściowy związany z wprowadzeniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania wprowadzonej nowelizacją ordynacji podatkowej z dnia 13 maja 2016 r. Ustawa wchodzi w życie z dniem 30 listopada 2016 r. z wyjątkami.

Izba wniosła jedną poprawkę do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, której projekt przygotował rząd. Ustawa wprowadza dodatkowe rozwiązania mające na celu poprawę ściągalności podatku – tzw. pakiet rozwiązań uszczelniających. Proponuje się m.in.: wprowadzenie przepisów modyfikujących sposoby rozliczeń i postępowań weryfikacyjnych oraz zmiany w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT(nabywca, a nie dostawca rozlicza VAT) i odpowiedzialności solidarnej nabywcy za zaległości podatkowe; zaostrzenie sankcji dla osób biorących udział w oszustwach podatkowych. Zmienione zostaną m.in. zasady dokonywania zwrotu VAT w terminie 25 dni. Ograniczono stosowanie kwartalnych rozliczeń VAT. Z tej formy rozliczeń będą mogły korzystać tylko małe przedsiębiorstwa, tj. podatnicy podatku VAT, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła 1,2 mln euro w poprzednim roku podatkowym. Nowelizacja przewiduje także elektroniczne składanie deklaracji VAT: od 1 stycznia 2017 r. m.in. dla podatników zobowiązanych do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE, a od 2018 r. dla pozostałych podatników VAT. W celu zwalczania tzw. karuzeli podatkowych w nowelizacji określono także przesłanki odmowy rejestracji podmiotu jako podatnika VAT i doprecyzowano warunki wykreślenia podatnika z rejestru. Senat wniósł poprawkę korygującą odesłania w przepisach, co pozwoli na uniknięcie luki prawnej.

29 listopada 2016 r. w godzinach wieczornych zakończył się drugi dzień 31. pięciodniowego posiedzenia Senatu. Izba podjęła uchwałę rocznicową, rozpatrzyła sześć ustaw oraz przeprowadziła drugie czytanie projektu ustawy.

We wtorek Izba podjęła uchwałę w 35. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, której projekt został przygotowany przez grupę senatorów. Ich zdaniem, jest to jedno z tych wydarzeń w najnowszej historii Polski, które najmocniej wpłynęły na losy Polaków. „Decyzją o wyprowadzeniu wojska i milicji na ulice miast, internowaniu i aresztowaniu działaczy „Solidarności", ludzi nauki i kultury, w tym członków Niezależnego Zrzeszenia Studentów, oraz wprowadzeniem drakońskich przepisów prawa, z bezprawnym dekretem o stanie wojennym na czele, ekipa generała Wojciecha Jaruzelskiego próbowała zniszczyć dorobek 16 miesięcy działalności NSZZ „Solidarność", wielkiego, 10-milionowego ruchu społecznego. Zostały zaprzepaszczone naturalne dążenia narodu polskiego do wolności, wprowadzania demokratycznych wyborów, wolnych związków zawodowych oraz zasad współżycia społecznego, a w konsekwencji uzyskania przez naród polski pełnej suwerenności. Stan wojenny, choć formalnie obowiązywał do lipca 1983 r., to faktycznie dopiero od przemian wolnościowych w 1989 r. rozpoczął się proces wychodzenia Polski z kryzysu gospodarczego i moralnego, w którym pozostawaliśmy bez woli większości Polaków od 1944 r." – czytamy m.in. w uchwale. Senat zwraca się w niej do wszystkich Polaków do oddania czci wszystkim ofiarom stanu wojennego, a także wzywa do masowego uczestnictwa – szczególnie młodzieży – w obchodach, konferencjach, sesjach i innych wydarzeniach historyczno-edukacyjnych poświęconych ostatniej dekadzie komunizmu w Polsce. „Bądźmy dziś zjednoczeni wobec wspólnego doświadczenia, któremu zostaliśmy poddani jako naród i któremu nie ulegliśmy. Pozostaliśmy bowiem Polakami, którzy nie wyrzekli się prawa do wolności i suwerenności" – napisali senatorowie.

Senat zajął się ustawą o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, wywodzącą się z projektu poselskiego. Nowelizacja ma na celu zagwarantowanie każdej osobie, która skorzysta ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej (w tym nocnej i świątecznej), że nie poniesie kosztów udzielonego jej świadczenia w przypadku, gdy wystąpią trudności z potwierdzeniem jej prawa do świadczeń opieki zdrowotnej. Ponadto ustawa przywraca zasadę finansowania z budżetu państwa, a nie Narodowego Funduszu Zdrowia, zakupu szczepionek w ramach programu obowiązkowych szczepień ochronnych. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkami.

Porządek zawierał ustawę o ustanowieniu Krzyża Wschodniego, której projekt opracowali posłowie. Ustanawia ona nowe odznaczenie Krzyż Wschodni jako wyraz wdzięczności oraz szacunku i pamięci dla osób narodowości innej niż polska, które z narażeniem życia swojego i swoich rodzin niosły pomoc Polakom na dawnych Kresach Wschodnich pierwszej i drugiej Rzeczypospolitej Polskiej oraz na terenach byłego Związku Sowieckiego i ratowały ich w obliczu prześladowań oraz ludobójstwa w latach 1937-1959. Krzyż Wschodni będzie nadawany przez prezydenta na wniosek ministra spraw zagranicznych – także pośmiertnie. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Senat debatował nad ustawą o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej, której projekt przygotował rząd. Nowelizacja zawiesza stosowanie tego podatku do 2018 r. Przepisy ustawy z 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej będą stosowane do przychodów ze sprzedaży osiągniętych od 1 stycznia 2018 r. W konsekwencji nie będą one miały zastosowania do przychodów osiągniętych w okresie od 1 września 2016 r. do końca grudnia 2017 r. Ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej wprowadza dwie stawki podatku od handlu: 0,8 proc. od przychodu między 17 mln zł a 170 mln zł miesięcznie i 1,4 proc. od przychodu powyżej 170 mln zł miesięcznie. Kwotę wolną od podatku ustalono w skali roku w wysokości 204 mln zł. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Senatorowie omówili ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników, które projekt opracował rząd. W myśl nowych przepisów rolnik będzie mógł sprzedać produkty wytworzone przez siebie – w swoim gospodarstwie. Przychody z tego tytułu do 20 tys. zł będą zwolnione z podatku. Powyżej tej kwoty będzie obowiązywał 2-proc. podatek ryczałtowy. Nowelizacja umożliwia bezpośrednią sprzedaż konsumentom, np. turystom, placówkom zbiorowego żywienia czy stołówkom szkolnym, żywności uzyskanej z własnej uprawy, chowu lub hodowli. Rolnik będzie mógł wytworzyć np. szynki, kiełbasy, pasztety, masło, ser, dżemy, marynaty, pierogi, płatki czy oleje i je sprzedać. Ustawa definiuje pojęcie „rolniczy handel detaliczny" oraz wskazuje Inspekcję Weterynaryjną jako odpowiedzialną za nadzór nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności zawierającej środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego oraz produkty pochodzenia zwierzęcego (żywności złożonej). Nadzór nad żywnością pochodzenia niezwierzęcego pozostanie w gestii Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ustawa daje także Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych kompetencje do sprawowania nadzoru nad jakością handlową żywności znajdującej się w rolniczym handlu detalicznym. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.

Senat debatował nad ustawą o zmianie ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych. Był to rządowy projekt. Nowelizacja zmienia sposób wykorzystania środków funduszy promocji produktów rolno-spożywczych, aby w większym stopniu wspierały one producentów i hodowców, którzy wpłacają na fundusze z należności za zbyte przez nich towary. Fundusze promocji mają skuteczniej wspierać marketing rolny i podnosić konsumpcję artykułów rolno-spożywczych. Ponadto ustawa zmienia skład komisji zarządzających funduszami tak, aby umożliwić przedstawicielom producentów większy wpływ na sposób wydatkowania środków tych funduszy. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2017 r.
Izba pracowała nad ustawą o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, której projekt przygotował rząd. Celem nowelizacji jest zapewnienie powszechności ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. Daje ona producentom rolnym szerszy dostęp do ubezpieczeń z dopłatą budżetową do składki ubezpieczenia i przewiduje podwyższenie stawek taryfowych uprawniających do otrzymania dotacji. Zawiera także rozwiązania służące upowszechnieniu ubezpieczeń pakietowych, tj. obejmujących wszystkie ryzyka występujące w rolnictwie (np. suszy) – z zachowaniem możliwości wyboru przez rolnika jednego rodzaju ryzyka. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.

Senatorowie przeprowadzili drugie czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, wniesionego przez grupę senatorów. Projekt ma na celu zmianę art. 1 pkt 5 i 6 ustawy o IPN, sprowadzającą się do wykreślenia sformułowania „w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r." Usunięcie tego przedziału czasowego może zapobiec ograniczeniu możliwości prowadzenia nowych zadań przez IPN, w przypadku gdyby miały one objąć wydarzenia, miejsca lub postaci związane z okresem sprzed 8 listopada 1917 r.

Późnym popołudniem 30 listopada 2016 r. zakończył się trzeci dzień obrad 31. posiedzenia Senatu. W tym dniu senatorowie rozpatrzyli m.in. ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2017, nowelizację ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, nowelizację ustawy o Karcie Polaka oraz ustawy o cudzoziemcach.

Senatorowie omówili ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2017, której projekt przygotował rząd. Jest ona ściśle związana z projektem ustawy budżetowej na rok 2017 i ma wobec niej charakter uzupełniający. Wprowadza zmiany w kilku ustawach. Zamrożony ma być zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Na dotychczasowym poziomie utrzymane będą podstawy naliczania odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla emerytów i rencistów – byłych żołnierzy oraz funkcjonariuszy innych służb mundurowych, a także pracowników uczelni publicznych oraz nauczycieli. Z Funduszu Pracy przeznaczono 1 mld 32 mln zł na staże, szkolenia i specjalizacje lekarzy, dentystów, pielęgniarek i położnych. Ustawa przewiduje ponadto umorzenie pożyczek udzielonych z budżetu państwa Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych na finansowanie świadczeń gwarantowanych przez państwo, których termin spłaty przypada 31 marca 2017 r. Chodzi o 39 mld 151 mln 886 tys. zł. W ustawie zapisano także, że polska składka członkowska w Europejskiej Agencji Kosmicznej zostanie sfinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zgodnie z ustawą w 2017 r. nadal ma być zawieszony przepis ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, który umożliwia dofinansowanie przez ministra ds. gospodarki działań związanych z promocją biopaliw lub innych paliw odnawialnych. Ustawa pozwala także na finansowanie w roku 2017 Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu z wydatków przeznaczonych na przebudowę i modernizację technicznej Sił Zbrojnych. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.

Izba debatowała nad ustawą o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw. Był to projekt rządowy. Na mocy ustawy 1 stycznia 2017 r. zostanie utworzony nowy rodzaj Sił Zbrojnych – wojska obrony terytorialnej (WOT), a w ich ramach powstanie nowy rodzaj czynnej służby wojskowej - Terytorialna Służba Wojskowa (TOW). WOT mają współdziałać z wojskami operacyjnymi oraz być zdolne do prowadzenia działań antykryzysowych i antyterrorystycznych. Oddziały WOT mają powstać w każdym powiecie i składać się z kilkuset odpowiednio wyposażonych i wyszkolonych żołnierzy-ochotników. Nowelizacja przewiduje możliwość dopuszczenia do służby w wojskach OT ochotników z wojskową kat. D, co pozwoliłoby na rekrutowanie ochotników z wiedzą specjalistyczną. Ustawa wprowadza pojęcie żołnierza OT, który może pełnić swoją służbę wojskową stale, w tym rotacyjnie, stawiając się w jednostce w ściśle określonych dniach bądź też dyspozycyjnie - pozostając w dyspozycji swojego dowódcy. Pierwszeństwo w przyjęciu do WOT mają mieć członkowie organizacji paramilitarnych i absolwenci klas wojskowych. Służba ma trwać od 12 miesięcy do 6 lat - z możliwością przedłużenia. Ustawa przewiduje wypłacanie żołnierzom WOT świadczeń w podobnym zakresie, jak żołnierzom rezerwy powołanym na ćwiczenia wojskowe. Oprócz tego ma być przyznawany comiesięczny dodatek "za gotowość bojową". Łącznie będzie to ponad 500 zł dla żołnierza i ponad 600 zł dla oficera. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.

Senatorowie pracowali nad ustawą o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz ustawy o cudzoziemcach, powstałą na bazie projektu komisyjnego. Zgodnie z nowelizacją, decyzję o świadczeniach pieniężnych dla osób, które wystąpią o stały pobyt, posiadając wcześniej Kartę Polaka, będą wydawali nie starostowie, ale wojewodowie Utworzony zostanie rejestr wniosków i decyzji w sprawach o przyznanie świadczenia pieniężnego. Obowiązywać będzie maksymalny trzymiesięczny termin na złożenie pierwszego wniosku o wypłatę świadczenia pieniężnego (liczy się data złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały). Chodzi o umożliwienia wojewodom jak najszerszego zdobycia informacji o liczbie osób zainteresowanych uzyskaniem świadczenia i tym samym o zapotrzebowaniu na środki niezbędne do wypłaty świadczeń w danym roku. Kolejne wnioski złożone przez osoby, które uzyskały już świadczenie w maksymalnym, łącznym wymiarze dziewięciu miesięcy, będą pozostawały bez rozpoznania. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. z wyjątkami.

Izba zakończyła dyskusję nad ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku z utworzeniem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, której projekt opracował rząd. Nowelizacja ma na celu uaktualnienie nazw jednostek podległych wcześniej ministrowi spraw wewnętrznych, a obecnie ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Ponadto ustawa wyodrębnia z działu geodezji i kartografii sprawy związane z infrastrukturą informacji przestrzennej oraz przyporządkowuje je ministrowi do spraw informatyzacji. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2017 r. z wyjątkami.
Senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Był to projekt poselski. Nowelizacja zmierza do uzupełnienia zakresu zadań własnych gminy o zadanie polegające na zapobieganiu bezdomności zwierząt. W myśl nowych przepisów coroczny gminny program opieki nad zwierzętami powinien obejmować dodatkowo plan sterylizacji lub kastracji zwierząt mających właścicieli - z poszanowaniem ich praw. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Senatorowie zakończyli dyskusję nad ustawą o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 oraz niektórych innych ustaw. Był to rządowy projekt. Nowelizacja ma ułatwić i przyspieszyć pozyskiwanie unijnych środków. Powierza ona Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wdrażanie działań „Transfer wiedzy i działalność informacyjna" oraz „Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw". Ponadto Agencja będzie przekazywać wyniki analiz chemicznych gleb do Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w celu zwiększenia zasięgu monitoringu. Ustawa ujednolica przepisy dotyczące wdrażania dopłat bezpośrednich, płatności rolnośrodowiskowych i do rolnictwa ekologicznego, dzięki czemu wnioski na te działania można składać na jednym formularzu w tym samym terminie. Obsługa spraw związanych z przyznawaniem i wypłatą pomocy dla młodych rolników i dla małych gospodarstw zostanie przeniesiona z biur powiatowych do oddziałów regionalnych ARiMR, co ma zapewnić lepszą i sprawniejszą realizację tych zadań. Kolejna zmiana dotyczy zwiększenia zakresu wiedzy doradców rolniczych przez specjalizację w zakresie rolnictwa ekologicznego, przedsiębiorczości i ekonomiki gospodarstwa rolnego. Ma to pomóc rolnikom w uzyskaniu bardziej ukierunkowanej i specjalistycznej pomocy. Nowe przepisy dopuszczają przekazywanie płatności bezpośrednich nie tylko na rachunek bankowy beneficjenta, ale również na rachunek prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Izba omówiła ustawę o wypowiedzeniu Statutu Międzynarodowego Centrum Inżynierii Genetycznej i Biotechnologii, sporządzonego w Madrycie dnia 13 września 1983 r., której projekt przygotował rząd. Ustawa wyraża zgodę na wypowiedzenie przez prezydenta statutu Międzynarodowego Centrum Inżynierii Genetycznej i Biotechnologii. Polska ratyfikowała ten statut w 1996 r. Po wstąpieniu do Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej okazało się, że Centrum przestało mieć wpływ na badania w Polsce i znaczenie dla polskich naukowców. Decyzja o wypowiedzeniu ma też związek z planowanym 20-procentowym wzrostem składki członkowskiej rocznie. Strona polska uważa, że ekwiwalentność wpłacanej kwoty i pozyskiwanych korzyści nie będzie w żadnym wymiarze zachowana. Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Czwarty dzień 31. posiedzenia Senatu zakończył się 1 grudnia 2016 r. w godzinach nocnych. Izba przyjęła 14 ustaw oraz podjęła uchwałę o wniesieniu do Sejmu senackiego projektu ustawy. Senatorowie rozpatrzyli ponadto trzy ustawy.

Rano Senat uczcił pamięć tragicznie zmarłych górników w kopalni Rudna na Dolnym Śląsku. Następnie przeprowadzony został blok głosowań. Porządek obrad został uzupełniony o trzy nowelizacje - ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz niektórych innych ustaw, ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw i ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw, a także o ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Senat rozpatrzył ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, wywodzącą się z projektu prezydenckiego. Nowelizacja obniża od 1 października 2017 r. wiek emerytalny do 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Tym samym następuje odwrót od reformy, która wydłużyła i zrównała do 67. roku życia wiek przechodzenia na emeryturę kobiet i mężczyzn. Zmiany obejmą zarówno osoby ubezpieczone w powszechnym systemie emerytalnym (ZUS), jak i rolników (KRUS). Nowelizacja likwiduje też emerytury częściowe, które przysługiwałyby ubezpieczonym, którzy nie osiągnęli ustalonego w 2012 r. wieku emerytalnego, przy spełnieniu przez nich jednocześnie określonych warunków Zachowano przy tym zasadę wygaszania uprawnień do preferencyjnego przechodzenia na emeryturę, przy spełnieniu określonych przesłanek, dla określonych grup (stan spoczynku sędziów, prokuratorów oraz rolników – do końca 2017 r.). Zmianie podlega szesnaście ustaw, obejmujących powszechny system emerytalny, system ubezpieczenia rolników oraz system zaopatrzeniowy, w tym stan spoczynku dla sędziów, emerytury pomostowe, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, a także emerytury kapitałowe. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 października 2017 r.

Izba zajęła się ustawą o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz niektórych innych ustaw. Był to rządowy projekt. Nowelizacja umożliwi wykorzystanie metanu w likwidowanych zakładach górniczych lub ich oznaczonych częściach bez konieczności uzyskania koncesji węglowodorowej. Ułatwi ona pozyskanie i zagospodarowanie tego gazu, który wydziela się także wtedy, gdy kopalnia nie wydobywa już węgla, zapewni bezpieczeństwo sąsiednich zakładów górniczych oraz okolicy. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Senatorowie omówili ustawę o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, której projekt opracował rząd. Nowelizacja zakłada rezygnację z regulowania cen gazu ziemnego przez zwolnienie przedsiębiorstw energetycznych posiadających koncesje na obrót paliwami gazowymi z zagranicą z obowiązku przedkładania taryfy do zatwierdzenia przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Wypełnia ona orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który we wrześniu 2015 r. orzekł, że przez utrzymywanie nieograniczonego ustawowego obowiązku zatwierdzania taryf dla obrotu gazem ziemnym dla wszystkich odbiorców Polska narusza prawo unijne. Proponuje się stopniowe znoszenie regulowania cen gazu ziemnego w odniesieniu do poszczególnych grup odbiorców (dla gospodarstw domowych - z dniem 1 stycznia 2024 r.). Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. z wyjątkami.

Izba pracowała nad ustawą o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw, powstałą na bazie projektu rządowego. Nowelizacja ma na celu przesunięcie z 1 stycznia 2017 r. na 4 czerwca 2018 r. wejścia w życie ustaw związanych z uruchomieniem zmodernizowanego Systemu Informatycznego Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców (CEPIK 2.0). Ma to umożliwić dostosowanie zewnętrznych systemów teleinformatycznych do zasilania CEPIK, w szczególności na poziomie starostw. Ustawa przewiduje zmianę mającą wyeliminować lukę prawną, która pozwala kierowcom przekraczającym prędkość o ponad 50 km/h na obszarze zabudowanym na omijanie przepisów dotyczących zatrzymania prawa jazdy na trzy miesiące. Kierowcy ci unikają tej kary, powołując się na brak dokumentów podczas kontroli drogowej. Dzięki nowelizacji starosta będzie mógł podjąć postępowanie o zatrzymaniu prawa jazdy kierującemu, który złamał przepisy, nawet jeśli policja fizycznie nie odebrała mu dokumentu. Inną zmianą jest upoważnienie starosty do wystawienia na podstawie odpisu wyroku sądowego decyzji o skierowaniu kierowcy, który został zatrzymany podczas jazdy pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, na odpowiedni kurs reedukacyjny. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.

W porządku obrad znalazła się ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Był to projekt poselski. Ustawa reguluje kwestie związane z ustrojem Trybunału, zadaniami powierzonymi jego organom, tj. prezesowi oraz Zgromadzeniu Ogólnemu, a także zagadnienia z zakresu procedury stosowanej w przypadku rozpatrywania spraw, które wymagają rozstrzygnięcia Trybunału. Według ustawy, ZO tworzą sędziowie TK, którzy złożyli ślubowanie wobec prezydenta. Do zadań ZO ustawa dodała uchwalenie Kodeksu Etycznego sędziego TK (jego naruszenie rodziłoby odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów TK). Ustawa wprowadza zasadę, że kadencja prezesa i wiceprezesa TK trwa sześć lat. Przepisy przewidują, że w okresie, gdy nie ma osoby pełniącej funkcję prezesa Trybunału lub nie może on wykonywać swoich obowiązków, jego zadania przejmuje tymczasowo sędzia wybrany przez prezydenta spośród sędziów Trybunału o najdłuższym stażu pracy na stanowisku sędziego Trybunału, w sądownictwie powszechnym oraz w administracji państwowej szczebla centralnego na stanowiskach związanych ze stosowaniem prawa. Postanowienie w sprawie czasowego powierzenia obowiązków prezesa TK sędziemu Trybunału musi zostać kontrasygnowane przez premiera. Ustawa stanowi, że ZO przedstawia prezydentowi kandydatów na prezesa Trybunału w terminie miesiąca od dnia, w którym powstał wakat, nie precyzując ich liczby. ZO ma przedstawiać prezydentowi jako kandydatów wszystkich sędziów, którzy w głosowaniu otrzymali co najmniej pięć głosów. Obradom ZO ws. wyboru kandydata na prezesa przewodniczy sędzia najmłodszy stażem. Ustawa zakłada, że publikację orzeczeń Trybunału zarządza prezes TK. Pełny skład TK to co najmniej 11 sędziów. Ponadto z ustawy wynika, że dotychczasowe Biuro Trybunału zostaje zastąpione dwiema jednostkami organizacyjnymi: Kancelarią Trybunału oraz Biurem Służby Prawnej. Ustawa wchodzi w życie w terminie określonym w ustawie – Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

2 grudnia 2016 r. zakończył się piąty dzień 31. posiedzenia Senatu, podczas którego przyjętych zostało osiem ustaw. Obrady zostaną wznowione 7 grudnia o godz. 10.30.

Piątkowe posiedzenie rozpoczęło się od rozpatrzenia i odrzucenia wniosku formalnego, dotyczącego przybycia ministra sprawiedliwości na posiedzenie Senatu w związku z rozpatrywaną ustawą o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Następnie porządek obrad został uzupełniony o trzy punkty: nowelizację ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie bezpieczeństwa i higieny służby, nowelizację ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw i ustawę o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi.

Oto ustawy przyjęte przez Senat w dniu 2 grudnia:

Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, wywodząca się z projektu prezydenckiego. Przyjęta bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz niektórych innych ustaw. Był to rządowy projekt. Przyjęta bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, której projekt opracował rząd. Przyjęta bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw, powstałą na bazie projektu rządowego. Przyjęta bez poprawek.

Ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Był to projekt poselski. Przyjęta bez poprawek.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w zakresie bezpieczeństwa i higieny służby. Był to projekt rządowy. Przyjęta bez poprawek. Nowelizacja stanowi, że przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy przedstawicieli służb mundurowych i specjalnych będą określone w ustawie, a nie w zarządzeniach i wewnętrznych regulaminach tych służb. Wprowadzone nowelą zmiany realizują wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2015 r. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Ustawa o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw. Był to poselski projekt. Przyjęta bez poprawek. Nowelizacja zakłada objęcie subwencją oświatową sześciolatków niezależnie od tego, czy pójdą do szkoły czy zostaną w edukacji przedszkolnej. Związane jest to ze zniesieniem od początku obecnego roku szkolnego obowiązku szkolnego dla sześciolatków i koniecznością objęcia wychowaniem przedszkolnym czterech roczników uczniów zamiast, jak dotychczas, trzech. Przed ta zmianą dzieci sześcioletnie miały obowiązek rozpoczynania nauki w szkole, a w konsekwencji były uwzględniane w kwocie subwencji oświatowej oraz finansowane jak każde dziecko szkoły podstawowej. Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na 2016 rok została naliczona na wszystkie sześciolatki. Od roku 2017 na dziecko sześcioletnie, które pozostanie w wychowaniu przedszkolnym, będzie przysługiwać dotacja z budżetu państwa w wysokości 1 338 zł. Oznacza to, że zmniejszony zostanie maksymalny limit wydatków z budżetu państwa na dofinansowanie zadań gmin w zakresie wychowania przedszkolnego. W 2017 r. miał on wynieść 1 mld 726 mln zł. Po wejściu w życie nowelizacji będzie wynosić 1 mld 374 mln zł. Zniesiona zostanie też możliwość pobierania przez organ prowadzący opłat za pobyt dziecka w wieku sześć lat w publicznej placówce wychowania przedszkolnego. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi, której projekt przygotował rząd. Przyjęta z 7. poprawkami. Głównym celem ustawy jest wyeliminowanie nieuczciwych praktyk handlowych z łańcucha dostaw surowców rolnych i żywności - od producentów produktów rolno-spożywczych do nabywców. Chodzi o przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom, takim jak wymuszanie przez supermarkety na dostawcach żywności obniżania cen za sprzedawane produkty i nakładanie na nich dodatkowych opłat, co pogarsza sytuację finansową producentów żywności. Każdy przedsiębiorca, który podejrzewa, że wobec niego nieuczciwie stosowana jest przewaga kontraktowa, będzie mógł to zgłosić do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Prezes UOKiK będzie wszczynał postępowanie z urzędu, co ochroni zgłaszającego przed identyfikacją. Wszczęcie postępowania może być poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym, które nie powinno trwać dłużej niż cztery miesiące, a w sprawach szczególnie skomplikowanych maksymalnie pięć miesięcy. Prezes UOKiK będzie mógł nałożyć na podmiot wykorzystujący przewagę kontraktową karę do 3 proc. obrotu firmy osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli choćby nieumyślnie dopuścił się on naruszenia zakazu nieuczciwego wykorzystania przewagi kontraktowej. Przepisy ustawy stosuje się, jeżeli łączna wartość obrotów (w roku wszczęcia postępowania) między nabywcami a dostawcami produktów przekracza 50 tys. zł rocznie oraz obrót dostawcy lub nabywcy (w roku poprzedzającym postępowanie), który stosował przewagę kontraktową, przekroczył 100 mln zł. Kontrolerzy mogą żądać udostępnienia dokumentów i mogą wejść do budynków i lokali. Za uchylanie się od udzielenia informacji lub za utrudnienie w jej pozyskaniu UOKiK może nałożyć karę do równowartości 50 tys. euro. Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia z wyjątkami.

Źródło/Foto: Senat RP