12 listopada 2013 r. marszałek Stanisław Karczewski poprowadził w Senacie konferencję pt.: „Samorząd zawodowy w demokratycznym państwie prawa"

, zorganizowana przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Mazowieckie Forum Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego. Wzięli w niej udział przedstawiciele samorządów zawodów zaufania publicznego z województwa mazowieckiego, organizacji pozarządowych i senatorowie. Zaprezentowano samorządy zawodowe radców prawnych, adwokatów, architektów, inżynierów budownictwa, biegłych rewidentów, doradców podatkowych, lekarzy, lekarzy dentystów i lekarzy weterynarii, pielęgniarek i położnych, aptekarzy. Wskazywano m.in. na rolę samorządów zawodowych w umacnianiu idei samorządności, problemy poszczególnych zawodów, a także na konsekwencje deregulacji wprowadzanej w Polsce.

Przewodniczący Mazowieckiego Forum Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego Stanisław Leszek przypomniał, że pojęcie zawodu zaufania publicznego, wprowadzone przez art. 17 Konstytucji RP, nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę. Podkreślił, że samorządy zawodowe są jednym z podstawowych elementów demokratycznego państwa. Ich zadaniem, zgodnie z konstytucją, jest nie tylko reprezentowanie zrzeszonych osób, ale także sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów zaufania publicznego w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Obecnie w naszym kraju działa 17 samorządów zawodów zaufania publicznego.

Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych Włodzimierz Chróścik zwrócił uwagę na niezwykle złożoną sytuację na rynku usług prawnych. Przedstawił wyniki badań Krajowej Rady Radców Prawnych, z których wynika, że 86% Polaków w ciągu ostatnich 5 lat nie skorzystało z jakiejkolwiek porady profesjonalnego prawnika. Podobnie jest w wypadku mikro- i małych przedsiębiorców. Włodzimierz Chróścik podkreślił, że rynek usług prawnych jest obecnie nasycony do granic możliwości. Najbardziej niepokojące zjawisko zaś to postępująca pauperyzacja, szczególnie młodych radców prawnych.

Prezes Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Andrzej Dobrucki zwrócił uwagę, że działalność wielu samorządów zawodowych w Polsce podlega ostrej krytyce społecznej i medialnej, co w konsekwencji powoduje powstawanie wielu inicjatyw mających na celu ograniczanie, a nawet eliminację samorządności. Tymczasem samorządy zawodowe zawodów zaufania publicznego, jako zdecentralizowana forma administracji publicznej, stanowią przecież wyraz demokratyzacji życia publicznego i współtworzą obywatelskie państwo prawa. Zdaniem Andrzeja Dobruckiego, należy umacniać rolę samorządów poprzez m.in. stworzenie ustawowej platformy porozumienia i uzgodnień między rządem a samorządami zawodowymi na wzór Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Należałoby też rozważyć stworzenie jednej ustawy regulującej sprawy wszystkich zawodów zaufania publicznego i samorządów zawodowych dla nich powołanych.

Większość uczestników konferencji negatywnie oceniła zmiany deregulacyjne jako populistyczne. Jak stwierdził dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi Jarosław Szymański, od 2005 r. zmiany legislacyjne zmierzają do ograniczenia i redukowania kompetencji samorządów zawodowych prawniczych tylko do szkoleń aplikantów.

Podsumowując wicemarszałek Stanisław Karczewski zaproponował spotkanie z przedstawicielami samorządów zawodowych, poświęcone propozycjom zmian legislacyjnych, a także przygotowania projektu ustawy regulującej kwestie dotyczące zawodów zaufania publicznego.