9 marca 2016 r. wieczorem zakończył się pierwszy dzień 12. posiedzenia Senatu.

Obrady zostaną wznowione w czwartek o godz. 11.00.

Na początku posiedzenia Izba minutą ciszy uczciła zmarłego niedawno senatora II, VI i VII kadencji Ryszarda Bendera. Następnie zwyciężczyni wyborów uzupełniających na Podlasiu Anna Maria Anders złożyła ślubowanie senatorskie.

Senat zapoznał się z informacją o udziale Polski w pracach Unii Europejskiej od lipca do grudnia 2015 r. – w trakcie przewodnictwa Luksemburga w Radzie UE, którą przedstawił wiceminister spraw zagranicznych Konrad Szymański.

Senatorowie zajęli się ustawą o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Był to projekt rządowy. Zgodnie z nowelizacją, zastosowanie przez sąd opiekuńczy ostatecznych środków ingerencji we władzę rodzicielską, prowadzących do oddzielenia dziecka od rodzica, może mieć miejsce jedynie po wcześniejszym wykorzystaniu innych środków (przewidzianych przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy) lub zastosowaniu form pomocy rodzinie (przewidzianych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej), które okazały się nieskuteczne. Będzie to także możliwe wtedy, gdy jest to konieczne ze względu na poważne zagrożenie dobra dziecka, w szczególności jego życia lub zdrowia.

Nowelizacja zawiera też zasadę, że rozdzielenie rodziców i dzieci wyłącznie z powodu ubóstwa – wbrew woli rodziców – nie będzie możliwe. Nadal dopuszczalne będzie jednak umieszczenie dzieci w rodzinie zastępczej czy placówce opiekuńczej na wniosek rodziców. W uzasadnieniu noweli podkreślono, że ingerencja państwa we władzę rodzicielską jest możliwa tylko w przypadkach określonych ustawą i po prawomocnym orzeczeniu sądu. "Środki z zakresu pieczy zastępczej powinny być stosowane w sytuacji, gdy rodzice albo rodzic sprawujący władzę rodzicielską nie spełniają swoich funkcji i może to stanowić zagrożenie dla dobra dziecka" - napisano. Podkreślono, że piecza zastępcza (możliwość umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej) to najdalej idąca interwencja we władzę rodzicielską i ma z zasady charakter tymczasowy. Celem ustawy jest zapobieganie "pochopnemu ingerowaniu sądów we władzę rodzicielską poprzez oddzielenie dziecka od rodzica", ponieważ rodzina jest naturalnym środowiskiem rozwoju dziecka. Sąd, zanim zdecyduje o odłączeniu dziecka od rodziny biologicznej, powinien wykorzystać inne metody pracy z rodziną. Może on zobowiązać rodziców do pracy z asystentem rodziny, skierować ich na terapię, ograniczyć im władzę rodzicielską, poddać ją kontroli kuratora sądowego. Może skierować dziecko do placówki wsparcia dziennego lub zdecydować o umieszczeniu w placówce sprawującej częściową pieczę nad dziećmi. Za niedopuszczalne uznaje ustawa umieszczenie dziecka w pieczy wyłącznie z powodu ubóstwa. "Istnienie tej okoliczności, w sytuacji, gdy rodzice spełniają swoje funkcje opiekuńczo-wychowawcze prawidłowo, powinno zasadniczo rodzić obowiązek ze strony państwa udzielania rodzinie pomocy dla usunięcia tego stanu" - uzasadniono. W ocenie skutków regulacji zapisano, że nowela dotyczy rodzin bezradnych w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego (227,3 tys. rodzin; 800 tys. osób) oraz rodzin zagrożonych ubóstwem (724,3 tys. rodzin; 1,9 mln osób). Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Senat rozpatrzył ustawę o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, której projekt przygotował rząd. Jej celem jest zawężenie kręgu podmiotów uprawnionych do ponoszenia niższych kosztów sądowych w sprawach o roszczenia wynikające z czynności bankowych. Nowelizacja przewiduje, że tylko konsumenci i rolnicy prowadzący gospodarstwa rodzinne do 300 ha będą mogli wnosić niższe opłaty w sporach sądowych z bankami. Obniżona opłata wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 1 tys. zł, w odniesieniu do czynności bankowych takich jak udzielanie kredytów i pożyczek, prowadzenie rachunków bankowych, emitowanie bankowych papierów wartościowych, świadczenie usług płatniczych, nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych, przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych, prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych, udzielanie i potwierdzanie poręczeń czy pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym. W sprawach o prawa majątkowe obniżona opłata wynosi 5% wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 tys. zł. Nowelizacja wynika z faktu, iż konsumenci oraz rolnicy prowadzący gospodarstwa rodzinne to grupy wymagające zwiększonej ochrony oraz ułatwień w prowadzonych przez nie sporach z bankami. Dotychczasowe prawo do obniżonej opłaty nie było w żaden sposób ograniczone i obejmowało wszystkie podmioty wchodzące w spory z bankami, w tym także inne banki lub spółki posiadające znaczny majątek. Taki krąg został uznany za zbyt szeroki, pozostawiono w nim jedynie konsumentów i rolników.

W uzasadnieniu do ustawy czytamy m.in: „W sporze między konsumentem (producentem rolnym prowadzącym gospodarstwo rodzinne) a bankiem występuje poważna różnica co do sytuacji ekonomicznej stron i to konsument (producent rolny prowadzący gospodarstwo rodzinne) znajduje się w mniej dogodnej pozycji. Konieczność uiszczenia stosunkowo wysokiej opłaty sądowej oraz niepewność co do uzyskania i ewentualnego zakresu zwolnienia od tej opłaty (w drodze orzeczenia sądu albo referendarza sądowego) stanowi poważny czynnik, który może zniechęcać te podmioty do dochodzenia przysługujących im roszczeń". Ustawa ma wejść w życie 14 dni od dnia ogłoszenia. W nowelizacji zawarto przepis przejściowy, na mocy którego do postępowań wszczętych przed wejściem w życie nowych rozwiązań mają mieć zastosowanie przepisy dotychczasowe.

Senatorowie omówili ustawę o zmianie ustawy o jednorazowym dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w 2016 r. Był to poselskiprojekt. Nowelizacja przewiduje, że kwota jednorazowego dodatku dla emerytów i rencistów nie będzie miała wpływu na kryteria dochodowe, od których uzależnione jest prawo do dodatku mieszkaniowego oraz prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od 1 marca 2016 r.

Źródło/Foto: Senat RP