21 grudnia 2017 r. zakończyło się ostatnie w tym roku 53. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła 14 ustaw, do 3 wprowadziła poprawki. Podjęła także uchwałę okolicznościową i zdecydowała o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw. Ponadto Senat zmienił swój regulamin.

Senat odwołał senatora Stanisława Koguta z funkcji przewodniczącego Komisji Infrastruktury i powołał na to stanowisko dotychczasowego jej wiceprzewodniczącego senatora Andrzeja Misiołka.

Izba wprowadziła 19 poprawek do ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (projekt poselski). Jedna z nich przywraca głosowanie korespondencyjne dla osób niepełnosprawnych. Kolejne poprawki zwiększają rolę Państwowej Komisji Wyborczej w powoływaniu komisarzy wyborczych i szefa Krajowego Biura Wyborczego. W przypadku uzasadnionych zastrzeżeń zarówno wobec kandydatów na komisarzy wyborczych, jak i szefa KBW, PKW ma poinformować o tym niezwłocznie ministra spraw wewnętrznych, który wskaże nowych kandydatów; w wypadku szefa KBW ma być 2 kandydatów. PKW, w uzgodnieniu z ministrem spraw wewnętrznych, będzie też mogła odwołać szefa KBW. Senat wydłużył do 5 lat termin przechowywania dokumentacji z wyborów. Zrezygnowano ponadto z obowiązku ponownego liczenia niewykorzystanych kart do głosowania. Ustawa przewiduje m.in. wprowadzenie dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast od wyborów samorządowych w 2018 r., proporcjonalności wyborów do rad gmin czy obowiązek transmitowania sesji rad i sejmików. Kadencja rad gmin i powiatów oraz sejmików wojewódzkich ma trwać 5 lat. Jednomandatowe okręgi wyborcze będą obowiązywać tylko w gminach do 20 tys. mieszkańców. Kadencja obecnej Państwowej Komisji Wyborczej wygaśnie po wyborach parlamentarnych w 2019 r. Sejm powoła wtedy 7 na 9 członków PKW.

Z 1 zmianą doprecyzowującą przyjęto ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/41/UE w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego w sprawach karnych. Wprowadzane zmiany mają na celu stworzenie skutecznego systemu wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych między państwami UE, jeśli chodzi o czynności dowodowo-dochodzeniowe, dzięki możliwości wydania europejskiego nakazu dochodzeniowego. Na mocy przepisów zawartych w dyrektywie polski sąd lub organ prowadzący postępowanie przygotowawcze będzie mógł wystąpić z wnioskiem do innego państwa UE o przeprowadzenie dowodu znajdującego się w tym państwie lub o uzyskanie wyników przeprowadzonego już postępowania dowodowego. Z kolei państwa UE będą mogły występować do Polski z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu znajdującego się na terytorium naszego kraju.

Z 5 poprawkami, m.in. uwzględniającymi zmianę terminu utworzenia Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, senatorowie poparli ustawę o zmianie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne oraz ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (projekt rządowy), która ma ułatwić i przyspieszyć udzielanie pomocy publicznej na restrukturyzację małych i średnich firm. Ustawa dostosowuje przepisy do warunków, sformułowanych przez Komisję Europejską w procedurze notyfikacji „Programu pomocowego przewidującego udzielanie pomocy w celu ratowania i restrukturyzacji małych i średnich przedsiębiorców”. Umożliwi to udzielanie dozwolonej prawem unijnym pomocy publicznej na restrukturyzację bez dokonywania jej indywidualnej notyfikacji KE, dzięki czemu przedsiębiorcy nie będą musieli każdorazowo oczekiwać na decyzję w tej sprawie. W kodeksie postępowania administracyjnego zaś przewidziano zmianę, dotyczącą ulgi w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej stanowiącej pomoc publiczną.

Senat przyjął bez poprawek następujące ustawy.

Ustawa o Służbie Ochrony Państwa (projekt rządowy), na której podstawie zostanie powołana Służba Ochrony Państwa, która ma zastąpić Biuro Ochrony Rządu. W ustawie określono uprawnienia i zasady organizacji SOP. Jej głównym zadaniem będzie nadal ochrona najważniejszych osób i obiektów w państwie. Nowością są uprawnienia operacyjno-rozpoznawcze.

Ustawa o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki oraz ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (projekt poselski) określa kompetencje wojewody i prezesa Instytutu Pamięci Narodowej w wypadku niewykonania lub zmiany przez jednostkę samorządu terytorialnego zarządzenia zastępczego w sprawie nowej nazwy obiektu, budowli lub urządzeń użyteczności publicznej.

Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym (projekt rządowy) przewiduje objęcie podatkiem akcyzowym płynu do papierosów elektronicznych i tzw. wyrobów nowatorskich, będących substytutem tradycyjnych wyrobów tytoniowych.

Ustawa o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej dotyczących działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Wprowadza nowe rozwiązania w zakresie wykonywania działalności przez wewnętrzne zakłady ubezpieczeń i reasekuracji, zawierania przez krajowe zakłady ubezpieczeń umów koasekuracji dużych ryzyk.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (projekt rządowy) realizuje wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE, w którym orzeczono brak możliwości zastosowania przez Polskę obniżonej stawki podatku od wartości dodanej do dostaw niektórych towarów związanych z ochroną zdrowia (soczewki kontaktowe i okularowe oraz smoczki dla niemowląt i dzieci).

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (projekt poselski) przedłuża z 1 stycznia 2018 r. na 1 lipca 2018 r. termin wejścia w życie przepisów ustawy w zakresie dotyczącym prowadzenia Rejestru Należności Publicznoprawnych.

Nowelizacja kodeksu karnego (projekt rządowy) przewiduje, że nie będzie karana osoba, która przekroczyła granice obrony koniecznej, odpierając „bezprawny zamach, polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo przylegającego do nich ogrodzonego terenu”. Zasada ta nie będzie obowiązywała w wypadku rażącego przekroczenia granic obrony koniecznej, czyli gdy sposób obrony czy użyte środki są niewspółmierne do zagrożenia wynikającego z zachowania napastnika.

Ustawa o zmianie ustawy o drogach publicznych (projekt rządowy) ma na celu określenie statusu dróg o znaczeniu obronnym i usprawnienie procesu inwestycji na tych drogach. Zmiany umożliwią finansowanie z budżetu państwa zadań wykonywanych na drogach o znaczeniu obronnym lub ich odcinkach, np. w zakresie dostosowania tych dróg do wymagań techniczno-obronnych, uwzględniających wymagania transportowe Sił Zbrojnych RP i NATO.

Celem ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz ustawy ‒ Prawo ochrony środowiska (projekt rządowy) jest podniesienie jakości badań powietrza atmosferycznego oraz zwiększenie bezpłatnego i powszechnego dostępu do informacji na temat rozkładu zanieczyszczeń. Nowela dostosowuje polskie prawo do wymogów unijnych, w szczególności do dyrektyw nr 2004/107/WE i 2008/50/WE, ustanawiających przepisy dotyczące metod referencyjnych zatwierdzania danych i lokalizacji punktów pomiarowych do oceny jakości powietrza. Efektem wprowadzanych zmian będzie bezpłatny i powszechny dostęp obywateli do jednolitej i spójnej informacji na temat rozkładu stężeń zanieczyszczeń powietrza w poszczególnych województwach, w tym prognoz jakości powietrza. Informacje na ten temat będą zamieszczane na stronach Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska i wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt (projekt rządowy) ma zwiększyć skuteczność zwalczania chorób zakaźnych zwierząt dzięki wprowadzeniu nowych rozwiązań w zakresie zabezpieczenia przed rozprzestrzenianiem się choroby zakaźnej zwierząt. Celem nowelizacji jest także zwiększenie skuteczności funkcjonowania organów Inspekcji Weterynaryjnej poprzez możliwość wydawania dodatkowych nakazów, zakazów i ograniczeń w związku ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt, a także wprowadzenie sankcji administracyjnych za ich nieprzestrzeganie.

Nowelizacja ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (projekt rządowy) upoważnia ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego do wydania rozporządzeń, będących programami pomocowymi, podlegającymi zgłoszeniu do Komisji Europejskiej bez konieczności notyfikacji. Na podstawie tych programów minister kultury będzie udzielał pomocy publicznej projektom finansowanym w związku z realizacją umowy zawartej między UE a państwem lub państwami członkowskimi Europejskiego Stowarzyszenia o Wolnym Handlu.

Izba zdecydowała o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw. Projekt ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) ma na celu zapewnienie finansowania z budżetu państwa dla instytucji kultury, które zostały utworzone na postawie prawa obcego i prowadzą działalność w zakresie ochrony lub upowszechniania polskiego dziedzictwa narodowego. Projekt przewiduje, że państwowe i samorządowe instytucje kultury będą mogły być tworzone przez ministrów i kierowników urzędów centralnych oraz jednostki samorządu terytorialnego na podstawie umowy zawartej z podmiotem utworzonym na podstawie prawa obcego, który prowadzi działalność w zakresie ochrony lub upowszechniania polskiego dziedzictwa narodowego i ma siedzibę w Polsce.

Z kolei projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) umożliwia rehabilitację prawną i powrót do służby uniewinnionego w postępowaniu karnym funkcjonariusza Policji i Straży Granicznej, który ‒ w wyniku wymierzenia kary dyscyplinarnej w postaci wydalenia ze służby za czyn wypełniający jednocześnie znamiona przestępstwa i przewinienia dyscyplinarnego ‒ został zwolniony ze służby.

Podczas 53. posiedzenia Senat ustanowił rok 2018 Rokiem Harcerstwa. W podjętej w tej sprawie uchwale Izba wyraża uznanie dla działalności polskiego harcerstwa oraz przyszłej jego roli w wychowaniu młodego pokolenia. W uchwale podkreślono, że w latach 1918–22, w procesie odrodzenia i zjednoczenia Rzeczypospolitej brało udział także harcerstwo polskie, tworzone od 1910 r. na wzór skautingu Roberta Baden-Powella. Do tradycji tej i powołanego 1–2 listopada 1918 r. Związku Harcerstwa Polskiego nawiązują wszystkie działające w Polsce i na obczyźnie organizacje harcerskie.

Izba wprowadziła też zmiany w swoim regulaminie, wynikające z ustawy z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Dotyczą one zasad obniżania uposażenia i diety oraz utraty prawa do diety senatorów, którzy naruszają swoim zachowaniem na sali posiedzeń powagę Senatu. Zgodnie ze zmienionymi przepisami senatorowie będą mogli być ukarani za takie naruszenie obniżeniem uposażenia lub diety o kwotę nieprzekraczającą połowy miesięcznego uposażenia lub diety nie dłużej niż przez 3 miesiące, a także utratą prawa do diety. Senator będzie mógł być ukarany po uprzednim przywołaniu „do porządku” przez marszałka i przywołaniu „do porządku z zapisaniem do protokołu”. Marszałek będzie też mógł wykluczyć senatora z posiedzenia, jeżeli nadal zakłóca on porządek obrad, pomimo że na tym samym posiedzeniu marszałek stwierdził, że uniemożliwia on prowadzenie obrad. Z zakresu Regulaminu Senatu została wyłączona kwestia odpowiedzialności senatorów w związku z obradami Zgromadzenia Narodowego, która zostanie uregulowana odrębnie.

źródło: Senat RP