8 marca 2018 r. zakończyło się 57. posiedzenie Senatu. W wyniku głosowań Senat wprowadził poprawki do 3 ustaw, a 7 przyjął bez zmian, m.in. tzw. ustawę degradacyjną. Podjął też uchwałę w 50. rocznicę Marca’68.

W wyniku głosowań Senat wprowadził poprawki do 3 ustaw, a 7 przyjął bez zmian, m.in. tzw. ustawę degradacyjną. Podjął też uchwałę w 50. rocznicę Marca’68 (projekty senatora Jana Żaryna i grupy senatorów) o tej samej treści co uchwała sejmowa z 6 marca 2018 r. W uchwale przypomniano, że Marzec’68 rozpoczął się od protestów przeciwko zdjęciu ze sceny Teatru Narodowego „Dziadów” w inscenizacji Kazimierza Dejmka i był sprzeciwem wobec totalitarnej dyktatury, cenzury i prześladowań politycznych. Odpowiedzią władz stało się uruchomienie represji wobec uczestników demonstracji, rozpoczęcie fali antysemickich czystek oraz nagonki prasowej. Jak napisano w projekcie, „komuniści użyli całego szeregu kłamstw, dokonując publicznych spektakli nienawiści w środkach masowego przekazu. Doszło także do brutalnych działań służb specjalnych państwa policyjnego: aresztowań, procesów politycznych, masowych zwolnień z pracy i relegacji z uczelni”. „Senat, pamiętając o dramatycznych losach Żydów polskich – zmuszanych przez władze komunistyczne do opuszczenia Polski w 1968 roku, wyraża zdecydowany sprzeciw wobec jakichkolwiek przejawów antysemityzmu (...), solidaryzuje się z obywatelami polskimi, niezależnie od ich narodowości i wyznania, mieszkającymi w kraju i za granicą, prześladowanymi przez reżim komunistyczny oraz wyraża najwyższy szacunek dla odwagi i poświęcenia tych, którzy podjęli walkę z komunizmem” – napisano w uchwale.

Senatorowie opowiedzieli się za wprowadzeniem 12 poprawek, głównie doprecyzowujących i redakcyjnych, do ustawy o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Przyjęte poprawki ujednolicają przepisy, tak aby beneficjent wsparcia miał obowiązek przedłożenia rozliczenia faktycznie poniesionych kosztów przedsięwzięcia i od dnia złożenia rozliczenia tych kosztów był liczony termin 15 lat, przed upływem którego zawarta umowa nie może ulec zmianie ani rozwiązaniu. Zdecydowano też, że w przypadku złożenia przez najemcę deklaracji o wysokości dochodów po terminie ponowne ustalenie wysokości czynszu nastąpi na takich samych zasadach, gdyby została złożona terminowo. Jedna z poprawek ma ochronić najemców zamieszkujących w gminnych lokalach w dniu wejścia w życie ustawy przed ryzykiem wypowiedzenia im umowy najmu z powodu zamieszkiwania w zbyt dużym lokalu w stosunku do liczby mieszkańców.Nowela ma realizować Narodowy Program Mieszkaniowy. Przewiduje, że najemcy mieszkań komunalnych będą zobowiązani do składania deklaracji o dochodach i majątku. Jeżeli ich nie złożą, ich czynsz za wynajem wzrośnie. Zmienia też zasady wsparcia samorządów w tworzeniu zasobu mieszkań na wynajem. Gminy będą mogły wynająć lub podnająć w ramach najmu socjalnego każdy lokal spełniający wymogi ustawowe, co powinno zmniejszyć niedobór lokali socjalnych. Nowela przewiduje ponadto, że gminy otrzymają 6 mld zł w latach 2019‒25 jako wsparcie dla tworzenia m.in. lokali socjalnych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych. Wprowadza również zmiany dotyczące zasad wsparcia samorządów w tworzeniu zasobu mieszkań na wynajem. Umożliwią one gminom ubieganie się o dofinansowanie bez dotychczasowego warunku wydzielenia z gminnego zasobu odpowiedniej liczby lokali socjalnych. Nowela przewiduje też bezzwrotne finansowe wsparcie udzielane gminom i związkom międzygminnym współuczestniczącym w tworzeniu lokali przez innego inwestora. Finansowym wsparciem objęte mają być także remonty lub przebudowy noclegowni i schronisk dla bezdomnych oraz przedsięwzięcia, w wyniku których powstaną ogrzewalnie. Umożliwiono jednoczesne finansowanie tych samych przedsięwzięć ze środków Unii Europejskiej i udzielanie im wsparcia na podstawie znowelizowanych przepisów ustawy. Inwestor będzie mógł skorzystać z tego rozwiązania pod warunkiem, że wsparcie nie obejmie tych samych kosztów przedsięwzięcia, jakie finansowane są już ze środków unijnych. W noweli przewidziano także bezzwrotne wsparcie finansowe, udzielane na tworzenie lokali mieszkalnych na wynajem. Przeznaczone one będą dla osób uzyskujących dochody zbyt niskie, by zaspokajać potrzeby mieszkaniowe w warunkach komercyjnych, a zarazem zbyt wysokie, aby ubiegać się o lokal komunalny.

Z 4 poprawkami przyjęta została ustawa o zmianie ustawy o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Jedna z nich dodaje przepis o utworzeniu Rejestru upraw GMO. Nowelizacja ma zwiększyć bezpieczeństwo zdrowia ludzi i środowiska dzięki wprowadzeniu mechanizmów umożliwiających skuteczną kontrolę i ewentualne ograniczanie upraw genetycznie modyfikowanych. Wdraża ona do polskiego prawa postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego, regulującej kwestie zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska. Wprowadza szczegółowe rozwiązania prawne, które mają wykluczyć wszystkie uprawy genetycznie modyfikowane z polskiego rolnictwa. Ustanawia obowiązek powiadamiania właściwych polskich władz o lokalizacji upraw GMO, ich zgłaszania i sposobu podania do publicznej wiadomości. Według przepisów, aby wpisać uprawę do rejestru, trzeba mieć zgodę wszystkich właścicieli nieruchomości położonych w promieniu 30 km od granic zewnętrznych działki, na której planuje się uprawę GMO, dokumentację potwierdzającą, że uprawa GMO nie będzie miała negatywnego wpływu na bezpieczeństwo środowiska, a także opinię akceptującą zamiar uprawy, wydaną przez radę gminy, radę powiatu i sejmik województwa. Obszar, na którym planuje się uprawę GMO, nie może się znajdować w odległości mniejszej niż 30 km od ustanowionych form ochrony przyrody (np. parków narodowych czy krajobrazowych). Nowela przewiduje kary grzywny i pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 12 lat w zależności od przewinienia dla naruszających przepisy.

2 poprawki wprowadzono do ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (projekt senacki). Przyznaje ona dzieciom matek pozbawionych wolności na podstawie uznanych za nieważne orzeczeń, urodzonych w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia lub których matka w okresie ciąży przebywała w takich miejscach, uprawnienia do odszkodowania lub zadośćuczynienia od Skarbu Państwa. Nowela ustawy uchyla zapisy, że odszkodowanie takie nie zostaje przyznane, gdy osoba ubiegająca się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie była represjonowana z powodu działalności mającej miejsce przed 31 grudnia 1956 r., a także wtedy, gdy ‒ w wyniku wykonania orzeczeń albo decyzji o internowaniu ‒ osoba poszkodowana poniosła śmierć. Zgodnie z nowelą w razie śmierci dziecka osoby represjonowanej stwierdzenie nieważności orzeczenia może nastąpić także na wniosek jego małżonka, dzieci i rodziców. Nowela przewiduje też, że odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę od Skarbu Państwa przysługuje także osobie o potwierdzonym statusie działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych na podstawie ustawy z 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych.

Senat przyjął bez poprawek następujące ustawy.

Ustawa o zmianie ustawy o pomocy społecznej (projekt rządowy) ma na celu uporządkowanie i doprecyzowanie przepisów o pomocy społecznej dotyczących placówek udzielających tymczasowego schronienia osobom bezdomnym z usługami opiekuńczymi. Nowela przewiduje utworzenie takich placówek. W szczególnie uzasadnionych sytuacjach tymczasowe schronienie znajdą tam bezdomni mający decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej, nie dłużej jednak niż na cztery miesiące oczekiwania. W wypadku schronisk dla bezdomnych z usługami opiekuńczymi osoba bezdomna nie będzie musiała podpisywać kontraktu socjalnego, aby zostać tam skierowana.

Ustawa o ratyfikacji Poprawki dauhańskiej do Protokołu z Kioto do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzonego w Kioto dnia 11 grudnia 1997 r., sporządzonej w Ad-Dausze dnia 8 grudnia 2012 r. (projekt rządowy) zakłada przedłużenie obowiązywania Protokołu z Kioto na tzw. drugi okres rozliczeniowy, do 2020 r. Ratyfikacja poprawki potwierdzi, że Polska do 2020 r. zredukuje emisję CO2 o 20%., zgodnie z unijnym pakietem klimatyczno-energetycznym. Poprawka dauhańska nadaje nowy kształt załącznikowi B, zawierającemu zobowiązania redukcyjne państw i wprowadza zmiany do załącznika A, polegające na włączeniu do koszyka gazów trójfluorku azotu.

Ustawa o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Danii o zmianie i zakończeniu obowiązywania Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Danii w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisanej w Kopenhadze dnia 1 maja 1990 r. (projekt rządowy). Obowiązywanie umowy było kwestionowane przez Komisję Europejską z uwagi na niezgodność umowy z unijnym prawem. Zarówno Dania, jak i Polska wyrażają wolę rozwiązania umowy.

Nowelizacja ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz ustawy o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników (projekt poselski) zmienia wymogi, jakie musi spełniać osoba wybrana przez pracowników na członka organu nadzorczego. Nie będzie ona musiała m.in. uzyskać pozytywnej opinii Rady ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych oraz mieć wykształcenia wyższego. Nie będzie jej dotyczył też zakaz pozostawania w stosunku pracy ze spółką zależną.

Ustawa o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (projekt rządowy) przewiduje rozszerzenie zadań Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych związanych z wykonywaniem badań laboratoryjnych próbek artykułów rolno-spożywczych o przeprowadzanie takich badań na potrzeby realizacji mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej i Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym.

Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (projekt rządowy) ma zastąpić analogiczną ustawę z 2000 r. Wdraża unijną dyrektywę w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Wprowadza m.in. obowiązek określania ryzyka prania pieniędzy przez prowadzących giełdy kryptowalut, definiuje walutę wirtualną.

Ustawa o pozbawianiu stopni wojskowych osób i żołnierzy rezerwy, którzy w latach 1943–1990 swoją postawą sprzeniewierzyli się polskiej racji stanu oraz o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (projekt rządowy) określa zasady utraty stopnia wojskowego oraz zasady i tryb pozbawiania stopnia wojskowego osób i żołnierzy rezerwy, którzy w latach 1943–90 swoją postawą sprzeniewierzyli się polskiej racji stanu. Ustawa przewiduje, że stopień wojskowy z mocy prawa utracą członkowie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Stopni wojskowych pozbawione zostaną również osoby, które z racji ukończonego wieku lub stanu zdrowia nie podlegają obowiązkowi służby wojskowej lub żołnierze rezerwy, którzy w latach 1943–90 pełniąc funkcje służbowe lub zajmując stanowiska dowódcze: zwalczali polskie podziemie niepodległościowe w latach 1943–56 lub uczestnicząc w takich działaniach dokonywali drastycznych czynów; wydawali rozkazy użycia broni palnej wobec ludności cywilnej; jako sędziowie lub prokuratorzy w organach wojskowej służby sprawiedliwości lub w jednostkach podległych oskarżali albo wydawali wyroki w latach 1943–56 wobec żołnierzy i osób cywilnych z powodu ich działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski; inicjowali lub prześladowali żołnierzy ze względu na religię i pochodzenie. Utrata lub pozbawienie stopnia wojskowego może nastąpić również pośmiertnie. Ustawa przewiduje, że postępowanie o pozbawienie stopnia wojskowego może wszcząć z urzędu minister obrony narodowej lub na wniosek premiera, naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych oraz szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Minister obrony może przeprowadzić je także, gdy zwróci się do niego organizacja społeczna, np. kombatancka. Postępowanie wobec danej osoby, które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem, może być w ciągu 5 lat wznowione m.in. wtedy gdy dowody w sprawie okazały się fałszywe, ujawniono okoliczności, które nie były wcześniej znane.

Źródło: Senat RP