O rozwoju współpracy gospodarczej, kulturalnej, naukowej, a także parlamentarnej między Polską a Słowenią rozmawiał 21 marca 2018 r. marszałek Senatu Stanisław Karczewski z prezydentem Borutem Pahorem, premierem Miro Cerarem oraz przewodniczacymi obu izb parlamentu.

Marszałek Senatu wraz z delegacją złożył wizytę w Słowenii na zaproszenie przewodniczącego słoweńskiej Rady Narodowej Alojza Kovscy.

W podróży marszałkowi towarzyszyli senatorowie: Jarosław Rusiecki, Wiesław Kilian, Jan Hamerski.

Politycy wskazywali, że istotnym celem tej wizyty są obchody 100-lecia zakończenia I wojny światowej. W tę rocznicę wpisuje się odsłonięcie pomnika polskich żołnierzy, którzy walczyli i polegli na froncie włoskim, nad rzeką Soczą. Uroczystość odbędzie się 22 bm. Marszałek Senatu i przewodniczący Rady Narodowej objęli patronat nad tymi uroczystościami. Marszałek Karczewski wyraził nadzieję, że ten pomnik wypełni istotną lukę w pamięci historycznej Polaków i Słoweńców, bo do tej pory polegli na tym froncie polscy żołnierze nie zostali upamiętnieni w żaden sposób.

Innymi tematami poruszanymi w trakcie spotkań ze słoweńskimi politykami była sprawa praworządności i przyszłości Unii Europejskiej.

Prezydent Borut Pahor podkreślił, że oba państwa łączą przyjazne relacje, prowadzony jest intensywny dialog polityczny na wszystkich szczeblach i znakomicie układa się współpraca gospodarcza.

Marszałek wskazał na wagę dyplomacji parlamentarnej, która sprzyja podtrzymywaniu dobrych relacji między państwami i tworzy klimat do nawiązywania współpracy we wszystkich dziedzinach. Podkreślił, że Słowenia ma dwa razy większe obroty z Polską niż z Rosją, i stale rosną. Dodał, że coraz więcej Polaków chce spędzać wakacje w Słowenii i w związku z tym liczy na rozwój turystyki.

Politycy rozmawiali także o prawdopodobieństwie przedterminowych wyborów w Słowenii. Prezydent podkreślił, że są one konieczne, by Słowenia mogła podążać drogą społeczno-gospodarczego rozwoju.

Podczas spotkania pojawił się także temat praworządności. Marszałek wyjaśnił stanowisko Polski w sprawie reformy sądownictwa.

„Chcielibyśmy, aby Komisja Europejska tak gorliwie jak przestrzeganiu praworządności w Polsce przyglądała się kwestii spornej granicy morskiej między Słowenią a Chorwacją i wykonaniu decyzji Sądu Arbitrażowego w Hadze” – powiedział prezydent Pahor. Mówiono także o potencjale inwestycyjnym obu krajów oraz współpracy między polskimi i słoweńskimi uczelniami i wymianie handlowej.

Podczas spotkania z premierem Miro Cerarem rozmawiano o współpracy między regionami obu krajów. Mówiono o konieczności powołania czegoś w rodzaju forum współpracy regionów. Wskazywano na przepisy biurokratyczne, które hamują wzrost inwestycji w Słowenii. Poruszono także kwestię bezpieczeństwa granic wschodnich Unii.

Alojz Kovsca, przewodniczący Rady Narodowej wyraził niepokój o przyszłość Unii Europejskiej i zaniepokojenie planami podziału unijnego budżetu. Jego zdaniem Brexit” stanowi wyzwanie dla państw UE i wyzwanie w obszarze finansów, bezpieczeństwa i obrony. Wyraził obawę o zmniejszenie środków na fundusz spójności, natomiast wzrost wydatków wspólnych na bezpieczeństwo i wspólną politykę bankową. Jego zdaniem należy podjąć działania zanim zapadną decyzje w sprawie najbliższej unijnej perspektywy finansowej. Podkreślił, że Słowenia porusza ten temat na spotkaniach dwustronnych z państwami UE i podejmie negocjacje z Komisją Europejską. Pytał marszałka o te kwestie, gdyż jak zauważył, Polska jest bardzo aktywna w obronie swoich interesów.

Marszałek podkreślił, że członkostwo Polski w UE cieszy się wielkim poparciem społecznym. Dodał, że Polska jest bardzo aktywna w Grupie Wyszehradzkiej i dzięki temu głos tych państw jest lepiej słyszalny w UE. „Polska otwarta jest na dialog w ramach Unii Europejskiej” – zaznaczył S. Karczewski. Podkreślił, że Polska aktywnie uczestniczy w formacie Trójmorza i działa na rzecz ożywienia Trójkąta Weimarskiego. W ocenie marszałka współpraca w różnych formatach przyczynia się do tego, że głos Polski jest lepiej słyszalny i rozumiany w UE.

Spotkanie z przewodniczącym Zgromadzenia Narodowego Milanem Brglezem zdominowały kwestie unijne. Przewodniczący pytał marszałka o spór Polski z Unią Europejską.

Marszałek wręczył przewodniczącemu „Białą księgę” rządu z wyjaśnieniem reformy sądownictwa w Polsce. W ocenie marszałka Polska prowadzi dialog z Komisja Europejską, a nie spór. Podkreślił, że wymiar sprawiedliwości w Polsce nie był reformowany od 1989 r. Według marszałka polskie społeczeństwo oczekuje tej reformy. Zaznaczył, że takie rozwiązania, jakie zostały wprowadzone w naszym kraju są znane i stosowane w krajach Unii Europejskiej. Jak podkreślił polski rząd jest zdeterminowany w ich wprowadzeniu. Zapewnił jednocześnie, że niezawisłość sądów i sędziów była i jest w Polsce przestrzegana. Dodał, że politycy nie mają i nie będą mieli wpływu na orzeczenia sądów. Marszałek powiedział, że rząd polski zamierza wyjaśniać cel tej reformy i przekonywać unijnych polityków do jej zgodności z prawem.

Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego podziękował za księgę i obiecał, że zapozna się z nią. Podkreślił, że Słowenia jest małym krajem i trudno jest jej obronić swoje racje przed UE, dlatego tak ważne jest dla Słoweńców spojrzenie na praworządność i rolę UE. Słowenia liczy na poszanowanie prawa i na to że UE zachowuje się rozsądnie. Dodał, że w Słowenii także potrzebna jest reforma sądownictwa, ale na razie nikt się tego zadania nie podjął. Politycy rozmawiali ponadto o aktualnej sytuacji politycznej w Słowenii i zbliżających się przedterminowych wyborach.

Drugiego dnia senacka delegacja będzie uczestniczyć w odsłonięciu pomnika poświęconego polskim żołnierzom, którzy zginęli w Słowenii w czasie I wojny światowej na tzw. froncie nad Soczą. Będzie to okazja do spotkania z przedstawicielami słoweńskiej Polonii. W czwartek, w ramach obchodów 100-lecia zakończenia I wojny światowej, przewidziana jest wizyta polskiej delegacji w Instytucie św. Stanisława w Lublanie, placówce zasłużonej dla języka i kultury słoweńskiej.

Społeczność polska zamieszkująca Republikę Słowenii jest nieliczna – ok. 600 osób i mieszka głównie w miastach takich jak: Lublana, Maribor, Novo Mesto. Jedyną organizacją polonijną jest powołane w 1997 r. Towarzystwo Przyjaźni Słoweńsko-Polskiej. Z uwagi na nieliczną Polonię nie ma w Słowenii ani szkół polonijnych, ani szkolnych punktów konsultacyjnych.

Źródło: Senat RP