16 maja 2018 r. wieczorem zakończyło się 60. pięciodniowe posiedzenie Senatu. Tego dnia Izba przyjęła siedem ustaw. Wcześniej, podczas tego posiedzenia, zostało przyjętych 19 ustaw.

Porządek obrad został w środę rozszerzony o rozpatrzenie trzech ustaw: ustawę o wspieraniu nowych inwestycji, ustawę zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw i nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw.

Oto ustawy przyjęte przez Senat bez poprawek w ostatnim dniu posiedzenia:

Nowelizacja ustawy o pracowniczych programach emerytalnych (projekt rządowy) dostosowuje przepisy polskiego prawa do unijnej dyrektywy, która ma ułatwić korzystanie z prawa do swobodnego przemieszczania się pracowników między państwami Unii Europejskiej. Chodzi o ograniczenie przeszkód wynikających z niektórych zasad dotyczących dodatkowych programów emerytalnych związanych ze stosunkiem pracy. Zgodnie z nowelą, maksymalny okres, który ma poprzedzać przystąpienie do dodatkowego programu emerytalnego, będzie wynosił trzy lata. Ustawa rozszerza obowiązki informacyjne pracodawców prowadzących pracownicze programy emerytalne względem ich członków oraz zobowiązuje zarządzających pracowniczymi programami emerytalnymi do niezwłocznego przekazywania informacji pracodawcom prowadzącym programy.

Ustawa o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (projekt rządowy) określa zasady i warunki przygotowania, finansowania i budowy portu lotniczego w Stanisławowie koło Grodziska Mazowieckiego, ok. 40 km od Warszawy. Ma to być jedno z największych lotnisk w Europie. Po pierwszym etapie budowy ma obsługiwać do 45 mln pasażerów rocznie, a docelowo nawet ok. 100 mln. Do końca 2019 r. mają trwać prace przygotowawcze, a lotnisko ma być wybudowane do końca 2027 r.

Ustawa o ochronie danych osobowych (projekt rządowy) dostosowuje polskie prawo do unijnego rozporządzenia w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz w sprawie ich swobodnego przepływu (tzw. RODO), które zacznie obowiązywać w UE 25 maja br. Ustawa zastąpi regulację z 1997 r. Zgodnie z nowymi przepisami, funkcjonującego dotychczas generalnego inspektora ochrony danych osobowych zastąpi prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, powoływany na czteroletnią kadencję przez Sejm za zgodą Senatu. Będzie on mógł kierować do organów państwowych, samorządu terytorialnego, państwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych, podmiotów niepublicznych realizujących zadania publiczne, osób fizycznych i prawnych, jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi oraz innych podmiotów wystąpienia zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony danych osobowych. Będzie mógł również nakładać kary finansowe na administrację publiczną za naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych (maksymalna wynosi 100 tys. zł, dla instytucji kultury 10 tys. zł). Ustawa znosi też dwuinstancyjność postępowania w sprawach o naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski) zmienia przepisy dotyczące skargi nadzwyczajnej i mianowania asesorów. Nowela przewiduje, że skarga nadzwyczajna na prawomocne wyroki sądów, które uprawomocniły się przed wejściem w życie ustawy, będzie mogła zostać złożona wyłącznie przez prokuratora generalnego lub rzecznika praw obywatelskich (obecnie złożyć może ją osiem podmiotów). Zgodnie z ustawą, asesorów sądowych ma mianować prezydent, a nie jak obecnie minister sprawiedliwości. Krajowa Rada Sądownictwa będzie mogła wyrazić sprzeciw wobec kandydata na stanowisko asesorskie na etapie procedury poprzedzającej mianowanie.

Ustawa o wspieraniu nowych inwestycji (projekt rządowy) umożliwia zwolnienia podatkowe dla inwestorów przez 10–15 lat w całym kraju, a nie tylko, jak obecnie, w 14 specjalnych strefach ekonomicznych. Preferencje podatkowe będą uzależnione od miejsca inwestycji, jej charakteru i jakości tworzonych miejsc pracy. Premiowane mają być inwestycje w rejonach o najwyższym bezrobociu, w małych i średnich miastach, tracących funkcje gospodarcze i społeczne. Z ulg będą mogły korzystać nie tylko duże, ale także średnie i małe firmy.

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski) wydłuża do 30 listopada 2018 r. okres wystawiania zwolnień lekarskich w wersji papierowej. Ponadto zmienia z 1 lipca 2018 r. na 1 grudnia 2018 r. termin uchylenia przepisu, na podstawie którego prezes KRUS zwraca ZUS-owi koszty związane z wyprodukowaniem i dystrybucją druków zwolnień lekarskich.

Ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje, że osoby niepełnosprawne opuszczające warsztaty terapii zajęciowej będą mogły zgłaszać potrzebę kontynuowania wsparcia udzielanego w warsztacie bez względu na utratę zatrudnienia lub jego zmianę. Zajęcia mają być finansowane ze środków PFRON. Ponadto pracodawca rodziców osób niepełnosprawnych będzie mógł odmówić realizacji wniosku takich pracowników o telepracę lub elastyczne godziny pracy jedynie w sytuacji, gdy zgoda na taką zmianę jest niemożliwa ze względu na organizację pracy lub jej rodzaj. Wydłużono również z 14 do 30 dni zasiłek opiekuńczy dla rodziców dzieci niepełnosprawnych między 14. a 18. rokiem życia. Osoby, na których utrzymaniu pozostają najbliżsi członkowie rodziny z niepełnosprawnością, będą mogli skorzystać z ulg podatkowych, jeżeli w roku podatkowym dochody osób niepełnosprawnych nie przekraczają 12-krotności kwoty renty socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

11 maja 2018 r. zakończył się 3. dzień 60. posiedzenia Senatu.

Trzeciego dnia obrad Izba jednomyślnie opowiedziała się za podwyższeniem wysokości renty socjalnej z 84 do 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, czyli z 865,03 zł do 1029,80 zł, co przewiduje nowelizacja ustawy o rencie socjalnej (projekty rządowy i poselski). Nowa stawka ma obowiązywać od 1 czerwca 2018 r.

Tego dnia rozpatrzono też i przyjęto bez zmian 4 ustawy (projekty rządowe) dotyczące rozwiązania umów o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji ze względu na ich niezgodność z prawem Unii Europejskiej wszystkich umów tego typu (tzw. umowy intra-EU BIT): ustawę o wypowiedzeniu Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisanej w Paryżu dnia 14 lutego 1989 r.; ustawę o wypowiedzeniu Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Belgii i Rządem Wielkiego Księstwa Luksemburga w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 19 maja 1987 r.; ustawę o wypowiedzeniu Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Cypru w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 4 czerwca 1992 r.; ustawę o wypowiedzeniu Umowy między Rzecząpospolitą Polską i Królestwem Holandii o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji, sporządzonej w Warszawie dnia 7 września 1992 r.

W wersji uchwalonej przez Sejm przyjęto też następujące ustawy.

Ustawa o zasadach pozyskiwania informacji o niekaralności osób ubiegających się o zatrudnienie i osób zatrudnionych w podmiotach sektora finansowego (projekt rządowy) ma na celu ochronę bezpieczeństwa sektora finansowego i klientów. Nowe regulacje prawne pozwolą pracodawcy z sektora finansowego żądać oświadczenia o niekaralności od osoby ubiegającej się o zatrudnienie i od osoby zatrudnionej na określonych w ustawie stanowiskach pracy, związanych m.in. z zarządzaniem mieniem, dostępem do informacji wrażliwych i innych, które wiążą się z podejmowaniem decyzji obarczonych dużym ryzykiem. Pracodawca będzie mógł sprawdzić, czy dana osoba była karana za popełnienie określonych w ustawie poważnych przestępstw związanych z rynkiem finansowym (m.in. przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, ochronie informacji czy obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, niektóre przestępstwa skarbowe). Informacje o niekaralności będą udostępniane w formie oświadczenia. W wypadku osób już zatrudnionych pracodawca będzie mógł żądać informacji o niekaralności nie częściej niż raz na 12 miesięcy. Będzie też można sprawdzić niekaralność, gdy pracownik przejdzie na inne stanowisko, a jego nowe obowiązki wymagają zweryfikowania niekaralności, lub też istnieje uzasadnione podejrzenie, że pracownik został skazany w trakcie zatrudnienia.

Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) zmienia przepisy dotyczące m.in. tzw. Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ), czyli opiniowania inwestycji dla podmiotów leczniczych. Korzystają one z takich opinii, starając się o dofinansowanie inwestycji w ochronie zdrowia ze środków publicznych i europejskich. Nowela umożliwia uzyskanie opinii podmiotom leczniczym udzielającym świadczeń opieki zdrowotnej we wszystkich zakresach. Przewiduje ponadto m.in. wprowadzenie odrębnych kryteriów oceny dla inwestycji niewpływających na zakres udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej. Zmiany obejmą także procedurę składania i oceny wniosków inwestycyjnych. Gdy inwestycja dotyczy więcej niż 1 dziedziny medycyny, podmioty chcące wystąpić o opinię o jej celowości będą musiały dostarczyć informacje o szerszym zakresie na temat planowanego przedsięwzięcia.

Nowelizacja ustawy o działach administracji rządowej oraz ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej (projekt rządowy) stanowi konsekwencję przejęcia przez ministra inwestycji i rozwoju kierowania działem „budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo”.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) skraca z 10 do 6 lat podstawowe terminy przedawnienia roszczeń. Nie zmienia jednak terminu przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe i tych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zmiana ma skłonić wierzycieli do szybszego inicjowania postępowań, przyczyniając się do stabilności i pewności obrotu prawnego.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece (projekt senacki) wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 25 października 2016 r. (sygn. akt SK 71/13). Nowela wprowadza przepisy mające skuteczniej chronić prawa wierzycieli, którzy uzyskali zabezpieczenie swoich roszczeń pieniężnych w postaci ustanowienia na majątku dłużnika: hipoteki przymusowej, zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości niemającej księgi wieczystej, hipoteki morskiej, zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Nowelizacja kodeksu karnego wykonawczego i ustawy o Służbie Więziennej (projekt rządowy) umożliwi Służbie Więziennej wykonywanie zadań związanych z odbywaniem kary w systemie dozoru elektronicznego poprzez poszerzenie jej kompetencji.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami (projekt senacki) dostosowuje przepisy prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 października 2016 r. (sygn. akt K 24/15). Zgodnie z nowelą kierowca przekraczający dopuszczalną prędkość na obszarze zabudowanym o więcej niż 50 km/h lub przewożący zbyt dużą liczbę pasażerów nie będzie karany zatrzymaniem prawa jazdy, jeżeli działał w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem grożącym dobru chronionemu prawem. W wypadku zatrzymania przez policjanta prawa jazdy nowela zobowiązuje starostę do wydania decyzji w tej sprawie w ciągu 21 dni.

Nowelizacja ustawy o kierujących pojazdami (projekt poselski) przesądza, że ograniczenia słuchu nie są przeciwskazaniem zdrowotnym w możliwości zdobycia prawa jazdy w kategorii C i C1 (samochody ciężarowe). Stwarza osobom niesłyszącym lub niedosłyszącym, dla których podstawowym sposobem komunikowania się jest język migowy, możliwość zdawania egzaminu państwowego na prawo jazdy przy pomocy tłumacza języka migowego.

Ustawa o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (projekt senacki) umożliwi tworzenie państwowych i samorządowych instytucji kultury przez ministrów i kierowników urzędów centralnych oraz jednostki samorządu terytorialnego. Zakłada rozszerzenie mecenatu państwa nad działalnością kulturalną o ochronę dziedzictwa narodowego poza granicami kraju. Zgodnie z nowelą sprawowany przez państwo mecenat, polegający na wspieraniu i promocji twórczości, edukacji i oświaty kulturalnej, działań i inicjatyw kulturalnych oraz opieki nad zabytkami, będzie obejmować inicjatywy nie tylko w Polsce, ale także za granicą.

Ustawa o rejestracji jachtów i innych jednostek pływających o długości do 24 m (projekt rządowy) ma na celu uproszczenie przepisów i procedur oraz ujednolicenie wymogów dla jednostek morskich i śródlądowych. Dotychczas rejestry jednostek prowadziło kilka podmiotów, a regulacje dotyczące obowiązku rejestracji, procedur, wymaganych dokumentów i opłat były różne. Na mocy nowelizacji wnioski o rejestrację jednostki i informację w razie aktualizacji danych będzie można składać za pośrednictwem e-PUAP. Sama rejestracja jednostki pływającej będzie odbywać się w starostwach. Dowód rejestracyjny jednostki, w formie plastikowej karty, będzie zawierał dane na temat jachtu, jego właściciela i podstawowe informacje w zakresie bezpieczeństwa (maksymalna liczba osób mogących się znajdować na jednostce, maksymalna siła wiatru i wysokość fali, przy których można żeglować).

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (projekt poselski) wprowadza szereg szczególnych uprawnień dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. Będą one mogły korzystać poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych w aptekach. Nie będą też potrzebowały skierowania na świadczenia specjalistyczne. Ustawa przewiduje ponadto zniesienie limitów finansowania przez NFZ świadczeń z zakresu rehabilitacji leczniczej oraz okresów użytkowania wyrobów medycznych.

Ustawa o przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera (projekt rządowy) ma na celu transpozycję dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 2016 r. w sprawie wykorzystania danych dotyczących przelotu pasażera (danych PNR) w celu zapobiegania przestępstwom terrorystycznym i poważnej przestępczości, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych i ich ścigania. Zgodnie z projektem przewoźnicy lotniczy będą przekazywać Straży Granicznej dane dotyczące przelotu pasażerów korzystających z ich linii. Informacje te będzie można przetwarzać wyłącznie w celu zapobiegania, wykrywania i zwalczania przestępstw oraz ścigania sprawców m.in. terroryzmu, przestępstw skarbowych, handlu ludźmi, nielegalnego obrotu bronią i amunicją, handlu narkotykami, rozbojów, czy obrotu kradzionymi pojazdami.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje, że kierowcy pojazdów zarejestrowanych w Polsce nie będą musieli mieć przy sobie dowodu rejestracyjnego i dokumentu ubezpieczenia OC. Jeśli samochód zostanie zatrzymany do kontroli, dane te sprawdzą funkcjonariusze policji czy Inspekcji Transportu Drogowego w centralnej ewidencji pojazdów. Tradycyjny dowód rejestracyjny trzeba będzie przedstawiać w stacji kontroli pojazdów.

Źródło: Senat RP