29 czerwca 2018 r. zakończyło się 62. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 33 ustawy, do 7 wprowadziła poprawki. Senat wybrał też ławników Sądu Najwyższego.
Zdecydował ponadto o wniesieniu do Sejmu 3 projektów ustaw, podjął uchwałę okolicznościową oraz zmienił składy swoich komisji.
Trzeciego dnia obrad Senat wybrał 13 ławników Sądu Najwyższego i zdecydował o pozostawieniu bez dalszego biegu zgłoszenie kandydata na ławnika SN, ponieważ wpłynęło ono po terminie. Zgodnie z ustawą o Sądzie Najwyższym Senat wybiera ławników SN na 4-letnią kadencję w głosowaniu imiennym. Kandydaci mogli być zgłaszani do 24 maja 2018 r. przez stowarzyszenia, organizacje społeczne i zawodowe, a także co najmniej 100 obywateli, mających czynne prawo wyborcze. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji pozytywnie zaopiniowała 13 spośród 15 zgłoszonych kandydatów.
W wyniku głosowań Izba przyjęła bez poprawek następujące ustawy:
Ustawa o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma zapewnić pełną zgodność z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej, do czego strona polska zobowiązała się wobec Komisji Europejskiej w procedurze notyfikacyjnej „Polski system wspierania rozwoju OZE oraz zwolnienia dla użytkowników energochłonnych”. Nowelizacja ma się przyczynić do efektywnego wykorzystania OZE i zwiększonego stosowania w celach energetycznych produktów ubocznych rolnictwa i przemysłu używającego surowców rolniczych. Przewiduje wydłużenie do połowy 2021 r. czasu na budowę i uruchomienie elektrowni wiatrowych, które mają ważne pozwolenia na budowę, a nie spełniają wymogów tzw. ustawy odległościowej.
Ustawa o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje utworzenie Funduszu Niskoemisyjnego Transportu (FNT) i wprowadzenie opłaty emisyjnej (80 zł od każdego 1 tys. l paliwa), z której finansowane mają być projekty związane m.in. z rozwojem elektromobilności w Polsce. Środki z opłaty w 85% mają trafić do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a w 15% – do FNT. Ustawa pozwoli też na tworzenie przez samorządy w miastach stref czystego transportu, do których ograniczony wjazd będą mieć pojazdy z tradycyjnym napędem silnikowym.
Ustawa o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma zapewnić lepszą ochronę zdrowia publicznego poprzez wzmocnienie systemu nadzoru nad wytwarzaniem produktów leczniczych i obrotem nimi, ograniczenie wywozu leków za granicę, a tym samym zwiększenie ich dostępności dla pacjentów w Polsce, a także zapewnienie lepszego dostępu do nowych terapii lekowych.
Nowelizacja ustawy o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (projekt rządowy) przewiduje wzrost dotacji na działalność instytutu w latach 2017–26 z 65,7 mln zł do 387,4 mln zł.
Ustawa o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (projekt rządowy) zwiększa z 50 do 80% wartość dotacji przyznawanej na dofinansowanie kosztów realizacji zadania publicznego o charakterze inwestycyjnym. Ma to pozwolić na usprawnienie realizacji zadań istotnych ze względu na ważny interes publiczny czy społeczny lub niezbędnych ze względu na ochronę życia lub zdrowia ludzkiego.
Nowelizacja ustawy o finansach publicznych (projekt rządowy) poprawia sposób, w jaki polskie prawo zostało dostosowane do unijnej dyrektywy finansowej w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich z 2011 r., przyjętej jako skutek kryzysu finansowego. Nakłada ona m.in. obowiązek podawania w uzasadnieniu do projektu ustawy budżetowej danych dotyczących wyniku i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych według metodologii wykorzystywanej przez państwa unijne do raportowania danych statystycznych do Komisji Europejskiej i Europejskiego Urzędu Statystycznego.
Ustawa o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską (projekt rządowy) dostosowuje przepisy do zmian wprowadzonych przez ustawę – Prawo wodne. Zgodnie z nimi, to Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, a nie – jak dotychczas – marszałkowie województw, odpowiada za wydawanie zgód i pozwoleń wodno-prawnych.
Ustawy o ratyfikacji umów: między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Turcji o zabezpieczeniu społecznym, sporządzonej w Warszawie dnia 17 października 2017 r. (projekt rządowy), ustanawiającej Europejskie Laboratorium Biologii Molekularnej, sporządzonej w Genewie dnia 10 maja 1973 r. (projekt rządowy), o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony, sporządzonej w Monachium dnia 18 lutego 2017 r. (projekt rządowy), o partnerstwie między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Armenii z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 24 listopada 2017 r. (projekt rządowy), a także ustawy o wypowiedzeniu umów w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji między Rzecząpospolitą Polską a: Republiką Grecji, Królestwem Hiszpanii, Rządem Republiki Finlandii, Republiką Federalną Niemiec, Republiką Bułgarii, Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiką Austrii, Republiką Litewską, Republiką Chorwacji, Republiką Węgierską, Królestwem Szwecji oraz Republiką Łotewską.
Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (projekt komisyjny) zmienia przepisy dotyczące m.in. transmisji i nagrywania przebiegu prac obwodowych komisji wyborczych.
Nowelizacja ustawy o utworzeniu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (projekt poselski) przewiduje utworzenie kierunku lekarskiego w wyodrębnionej jednostce – Collegium Medicum, działającej w UKSW.
Ustawy przyjęte z poprawkami to:
Ustawa o tachografach (projekt rządowy) ma poprawić bezpieczeństwo systemu, zwiększyć sprawność jego kontroli i egzekwowania przepisów socjalnych w transporcie drogowym, bezpieczeństwo systemu tachografów poprzez ograniczenie manipulowania danymi rejestrowanymi przez te urządzenia, a także wiarygodność warsztatów wykonujących instalacje, naprawy, sprawdzenia i przeglądy tachografów. Izba wprowadziła 2 poprawki do tej ustawy.
Ustawa o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) dostosowuje polskie prawo do przepisów unijnych. Jej cele to lepszy nadzór nad rynkiem usług przewozowych w Polsce, eliminacja nieuczciwej konkurencji między przewoźnikami i większa ochrona rynku wewnętrznego przed nieuczciwą konkurencją ze strony przewoźników spoza UE. Nowela doprecyzowuje ponadto przepisy dotyczące kontroli przestrzegania obowiązków i warunków przewozu drogowego. Kategoryzuje m.in. tzw. poważne naruszenia obowiązków i warunków przewozu drogowego, co pozwoli na zautomatyzowanie wymiany informacji między Polską a pozostałymi państwami członkowskimi UE o poważnych naruszeniach przepisów unijnych. Senatorowie przyjęli nowelę z 1 poprawką.
Ustawa o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 czerwca 2015 r., rozszerzając zakres podmiotowy prawa do tworzenia związków zawodowych i wstępowania do nich. Nowela ustanawia tzw. koalicję związkową, czyli możliwość tworzenia organizacji związkowych i wstępowania do nich, z której będą mogli skorzystać „pracownicy i osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy”, czyli np. osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Senat wprowadził do nowelizacji 11 poprawek.
Ustawa o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma na celu usprawnienie rozbudowy gazoportu i połączenie Polski ze złożami gazu na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. Zmiany związane są z planami rozbudowy terminalu w Świnoujściu, a także budową elementów przesyłowych w Polsce oraz gazociągu Baltic Pipe. W noweli doprecyzowano przepisy budzące wątpliwości interpretacyjne i zweryfikowano listę inwestycji objętych ustawą. Wprowadzono też rozwiązania prawne uwzględniające specyfikę projektu Baltic Pipe, dotyczące m.in. objęcia polską taryfą przesyłową inwestycji realizowanej poza terytorium RP i relacji między pozwoleniami przewidzianymi w nowelizowanej ustawie oraz w ustawie o obszarach morskich RP i administracji morskiej. Nowela została przyjęta z 3 zmianami.
Nowela ustawy o własności lokali (projekty poselskie) ma umożliwić wyodrębnienie własności lokali mieszkalnych budowanych przed 1995 r. Senatorowie poparli ustawę z 2 poprawkami. Ma to zlikwidować lukę prawną powstałą po wejściu w życie ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości, która wprowadziła zasadę, że ustalenie odrębnej własności samodzielnego lokalu mieszkalnego następuje zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i z pozwoleniem na budowę. Oba te warunki muszą być spełnione, jeżeli ktoś będzie chciał wyodrębnić własność lokalu. Problem pojawia się w odniesieniu do budynków wybudowanych przed 1995 r., bowiem nie wydawano wówczas pozwoleń na budowę. Zablokowało to wielu mieszkańcom wykupienie lokalu w starych zasobach gminy, w spółdzielniach mieszkaniowych. Przed 1995 r. nie było też obowiązku przechowywania dokumentacji.
Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (projekt rządowy) umożliwi działanie jednoosobowych firm po śmierci ich właścicieli. Obecnie, kiedy umiera właściciel firmy wpisanej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jego spadkobiercy nie mogą kontynuować prowadzenia biznesu, wygasa bowiem wiele uprawnień firmy, np. do korzystania z NIP, zezwoleń i koncesji. Na mocy nowelizacji po śmierci właściciela firma będzie mogła zachować pracowników, NIP i ciągłość rozliczeń podatkowych, korzystać z koncesji czy zezwoleń uzyskanych przez przedsiębiorcę, a także zawartych przez niego kontraktów handlowych. Ustawa umożliwi przedsiębiorcom powołanie tzw. zarządcy sukcesyjnego, który przejmie prowadzenie firmy po śmierci właściciela, zgodnie z tzw. mechanizmem awaryjnym zarządcę sukcesyjnego będą też mogli ustanowić spadkobiercy lub małżonek przedsiębiorcy w terminie dwóch miesięcy od jego śmierci. Zarządca sukcesyjny będzie mógł prowadzić firmę co do zasady aż do działu spadku, maksymalnie przez dwa lata. Senat wprowadził do ustawy 29 poprawek.
Ustawa o zmianie ustawy o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma umożliwić uwierzytelnianie użytkowników usług online z wykorzystaniem różnych środków identyfikacji elektronicznej dostarczanych przez podmioty publiczne i komercyjne. Dostęp do wszystkich e-usług publicznych ma być możliwy przy pomocy jednego bezpłatnego sposobu potwierdzenia tożsamości w sieci. Nowelę przyjęto z 6 poprawkami.
Izba zdecydowała też o wniesieniu do Sejmu 3 projektów ustaw.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) stanowi wykonanie obowiązku dostosowania prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2017 r., stwierdzającego niezgodność przepisu kodeksu postępowania cywilnego z konstytucją w zakresie, w jakim dopuszcza nadanie przez sąd tytułowi egzekucyjnemu, wydanemu przeciwko spółce jawnej, klauzuli wykonalności przeciwko byłemu wspólnikowi tej spółki, niebędącemu już wspólnikiem w chwili wszczęcia postępowania w sprawie. W projekcie dodaje się zapis, który wykluczy taką możliwość.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) wykonuje wyrok TK z 23 listopada 2016 r., stwierdzający niezgodność z konstytucją przepisu ustawy z 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Przewiduje on podwyższenie standardu procedury orzekania o zasadności przedłużenia pobytu osoby umieszczonej w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym. Opinię o stanie zdrowia osoby poddanej tej procedurze będzie wydawać dwóch lekarzy psychiatrów, a jeżeli osoba ta wykazuje zaburzenia osobowości lub preferencji seksualnych – dodatkowo również biegły psycholog lub biegły lekarz seksuolog albo certyfikowany psycholog seksuolog.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o języku migowym i innych środkach komunikowania się (inicjatywa Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej) przewiduje nałożenie obowiązku udostępniania usługi komunikowania się i świadczenia usług tłumacza języka migowego również na jednostki systemu ratownictwa medycznego, Policję, straż gminną i Państwową Straż Pożarną.
27 czerwca 2018 r. zakończył się pierwszy dzień 62. posiedzenia Senatu. Izba bez poprawek przyjęła nowelizację ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, podjęła uchwałę upamiętniającą Olgę Krzyżanowską. Senatorowie wysłuchali też informacji o działalności IPN od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r., którą przedstawił prezes instytutu Jarosław Szarek.
Przed przystąpieniem do obrad senatorowie uczcili minutą ciszy zmarłą 22 czerwca 2018 r. Olgę Krzyżanowską, senator V kadencji. Następnie jednogłośnie podjęli uchwałę w sprawie uczczenia jej pamięci (projekt grupy senatorów). W uchwale przypomniano, że Olga Krzyżanowska ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku. Była posłanką na Sejm X, I–III kadencji, a w X i II kadencji pełniła funkcję wicemarszałka. Od 1980 r. należała do NSZZ ,,Solidarność’’, w latach 1980–89 zasiadała w Krajowej Komisji Koordynacyjnej Służby Zdrowia.
Przyjęta bez poprawek ustawa o zmianie ustawy – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (pilny projekt rządowy) przewiduje rezygnację z przepisów karnych za przypisywanie Polakom odpowiedzialności za zbrodnie III Rzeszy Niemieckiej. Jak napisano w uzasadnieniu projektu ustawy, analiza stanowisk prezydenta RP i rzecznika praw obywatelskich oraz przebieg debaty publicznej, która toczyła się wokół nowelizacji, prowadzi do wniosku, że „bardziej efektywnym sposobem ochrony dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego (...) będzie wykorzystanie narzędzi cywilnoprawnych”. Stanowisko rządu w sprawie tej ustawy przedstawił w Senacie premier Mateusz Morawiecki.
Źródło: Senat RP