9 maja 2019 r. zakończyło się 78. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła 19 ustaw, do 5 wprowadziła poprawki. Bez zmian poparła m.in. ustawę rozszerzającą program „Rodzina 500+” na wszystkie dzieci do 18 lat bez względu na dochody rodziny.

Senatorowie przed przystąpieniem do obrad uczcili minutą ciszy zmarłego 28 kwietnia 2019 r. senatora I kadencji Karola Modzelewskiego.

Senatorowie zdecydowali też o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw. Ponadto Senat odwołał senatora Andrzeja Stanisławka z funkcji przewodniczącego Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności i wybrał senatora Adama Gawędę.

Drugiego dnia obrad senatorowie rozpatrzyli 7 ustaw. Izba w obecności rodziny Karola Modzelewskiego podjęła uchwałę upamiętniającą prof. Karola Modzelewskiego (projekt grupy senatorów), „wybitnego Polaka, kawalera Orderu Orła Białego i Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, senatora I kadencji odrodzonego Senatu, członka Polskiej Akademii Nauk, doktora honoris causa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, laureata Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i Nagrody Literackiej «Nike»”. W uchwale podkreślono, że Karola Modzelewskiego cechowała niezwykła wrażliwość społeczna, reagował na krzywdę ludzką i wykluczenie. Za tak bezkompromisową postawę zapłacił wysoką cenę. Reżim komunistyczny pozbawił go wolności na ponad 8 lat. „Senat oddaje hołd wielkiemu patriocie, nieugiętemu w walce o wolność, demokrację i prawa obywatelskie naukowcowi, człowiekowi, który dobrze zasłużył się Polsce” – napisano w uchwale.

Senat podjął również uchwałę w 100. rocznicę wybuchu I Powstania Śląskiego (inicjatywa senatorów Jerzego Czerwińskiego i Grzegorza Peczkisa), w której „oddaje hołd bohaterskim Ślązakom, którzy wierni ojczyźnie, walką zbrojną potwierdzili polskość Górnego Śląska doprowadzili do przyłączenia znacznej części Śląska do Polski”. Przypomniano, że I Powstanie Śląskie wybuchło na Górnym Śląsku 16 sierpnia 1919 r. Podkreślono, że „pozbawione spójnego planu, będące raczej owocem spontanicznego oddolnego zrywu powstanie zakończyło się porażką. Okazało się ono jednak ważną manifestacją nastrojów środowisk polskich na Górnym Śląsku. Zwróciło zarazem uwagę społeczności międzynarodowej na polskie aspiracje narodowe w tym regonie”.

W wyniku głosowania senatorowie wprowadzili 1 poprawkę do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (projekt prezydencki). Dodali przepis, zgodnie z którym że pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu ustania stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy w tym terminie nie będzie możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu prześle świadectwo pracy pocztą. Nowela ma ułatwić pracownikom korzystanie z uprawnień związanych z ich równym traktowaniem, ochroną w wypadku korzystania z uprawnień rodzicielskich, mobbingiem, wydawaniem świadectw pracy i terminem przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy. Zmiany to m.in. objęcie szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy innych członków rodziny pracownika, korzystających z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego; umożliwienie w razie mobbingu dochodzenia od pracodawcy odszkodowania także wówczas, gdy pracownik nie rozwiązał stosunku pracy, ale – na skutek stosowanych wobec niego działań – poniósł konkretną szkodę; zaostrzenie przepisów dotyczących odpowiedzialności pracodawcy za niewydanie pracownikowi świadectwa pracy.

Z 15 poprawkami przyjęto ustawę o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), której celem jest uporządkowanie rynku przewozu osób samochodami osobowymi i taksówkami. Wprowadza m.in. definicję pośrednictwa przy przewozie osób samochodem osobowym i taksówką (działalność gospodarcza polegająca na przekazywaniu zleceń przewozu z wykorzystaniem domen internetowych, aplikacji mobilnych, programów komputerowych i systemów teleinformatycznych lub innych środków przekazu informacji). Ustala jednakowe warunki wykonywania tej działalności. Wszyscy pośrednicy w przewozie będą musieli mieć licencje, ich zdobycie jednak zostanie znacznie ułatwione. Nowela wprowadza obowiązek prowadzenia elektronicznego rejestru przez pośrednika przy przewozie osób. Pierwsza z senackich poprawek zrównuje wymogi wobec kierowców ubiegających się o licencję na przewóz osób samochodem osobowym, pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób, łącznie z kierowcą, a także taksówką. Druga doprecyzowuje, że przedsiębiorca wykonujący usługę pośrednictwa przy przewozie osób musi dokonywać wszystkich czynności z tego zakresu wyłącznie na rzecz przewoźników mających odpowiednią licencję. Kolejne zmiany przewidują, że przedsiębiorcy wykonującemu usługi przewozu osób taksówką wydawana będzie tylko 1 licencja, a na każdy pojazd służący do prowadzenia takiej działalności – wypis tej licencji, zmiana wskazań urządzeń pomiarowo-kontrolnych w pojeździe nie będzie powodować utraty licencji wydanej dla całego przedsiębiorstwa. Zgodnie z kolejną poprawką przed upływem 7-dniowego terminu, w którym każdy pośrednik musi zweryfikować, czy współpracujący z nim przewoźnik ma odpowiednią licencję, pośrednik nie straci licencji ani nie zostanie ukarany karą pieniężną za zlecenie przewozów przewoźnikowi bez uprawnień.

Z 1 poprawką, likwidującą lukę w przepisach, senatorowie poparli nowelizację prawa pocztowego (projekt komisyjny). Ustawa wprowadza właściwe odesłania do ustawy o rzeczach znalezionych, kompleksowo regulującą zasady postępowania z rzeczami, których właściciela nie da się ustalić, lub nie można dostarczyć ich do właściciela. Senacka poprawka zlikwidowała lukę w przepisach, czyli odesłanie do nieobowiązujących już przepisów dotyczących niedoręczonych przesyłek.

Do ustawy o zmianie ustawy o Karcie Polaka (projekt rządowy) Izba wprowadziła 3 poprawki. Jedna z nich skraca z 90 do 30 dni termin, w jakim właściwe organy mają obowiązek przedstawić informację czy wobec osoby wnoszącej o Kartę Polaka zachodzą okoliczności określone w ustawie, przemawiające za odmową przyznania karty. Nowela zakłada rozszerzenie działania Karty Polaka na wszystkie kraje świata. Karta potwierdza przynależność do narodu polskiego i obecnie jest przyznawana osobom polskiego pochodzenia żyjącym w 15 krajach za wschodnią granicą, powstałych lub odrodzonych po rozpadzie ZSRR, które nie uznają podwójnego obywatelstwa. Posiadacze Karty Polaka, przyjeżdżający do Polski z zamiarem osiedlenia się na stałe, dostaną bezpłatnie kartę stałego pobytu, po roku otrzymają obywatelstwo polskie, będą mogli liczyć na pomoc w okresie adaptacji.

4 poprawki wprowadzono do ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (projekt senacki). Jedna z nich wskazuje m.in., że postępowanie dyscyplinarne nie może być wznowione na niekorzyść funkcjonariusza, gdy ustała karalność czynu, który był przedmiotem postępowania. Nowela umożliwia powrót do służby funkcjonariusza zwolnionego za czyn wypełniający jednocześnie znamiona przestępstwa i przewinienia dyscyplinarnego, a następnie uniewinnionego w postępowaniu karnym. Nowela jest efektem petycji, wniesionej do Senatu w 2017 r. wskazanie w ustawie, że postępowanie dyscyplinarne nie może być wznowione na niekorzyść funkcjonariusza, gdy ustała karalność czynu, który był przedmiotem postępowania.

Bez poprawek przyjęto następujące ustawy:

Ustawę o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) rozszerzającą program „Rodzina 500+” na wszystkie dzieci do 18 lat, w tym jedynaków, bez względu na dochody rodziny. Prawo do świadczenia zyskają też dzieci do 18. roku życia umieszczone w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Wnioski o przyznanie świadczenia na nowych zasadach będzie można składać w wersji papierowej od 1 sierpnia 2019 r., a w wersji elektronicznej – od 1 lipca 2019 r. Nowelizacja wprowadza 3-miesięczny termin, liczony od dnia urodzenia dziecka, na złożenie wniosku o świadczenie na nowo narodzone dziecko. Świadczenie zostanie wówczas przyznane z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka. Nowe przepisy umożliwią także przyznanie – z zachowaniem ciągłości – świadczenia drugiemu rodzicowi dziecka w razie śmierci rodzica, któremu świadczenie przyznano na dany okres.

Nowelizację ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (projekt rządowy), która wykonuje wyrok TK z 6 czerwca 2018 r. (sygn. akt K 53/16). Ustawa likwiduje obowiązek ustalania przez powiatowe urzędy pracy profilu pomocy dla każdego bezrobotnego, co pozwoli skrócić okres, w jakim rozpocznie się udzielanie pomocy osobie bezrobotnej, i da możliwość zastosowania przez urząd pracy dowolnej formy pomocy, określonej w ustawie.

Ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) mającą na celu dalsze uszczelnienie systemu podatku od towarów i usług oraz zminimalizowanie ryzyka nieświadomego udziału uczciwych podatników w karuzelach VAT. Nowela wprowadza wykaz podatników VAT, zawierający informacje o podatnikach i ułatwiający podmiotom prowadzącym działalność szybką identyfikację ich kontrahentów. Wykaz będzie udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego ds. finansów publicznych.

Nowelizację ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin (projekt poselski) obniżającą o 15% stawki podatku od wydobycia miedzi i srebra poprzez zmniejszenie współczynników przyjmowanych do obliczania stawki podatku od ich wydobycia. Bez zmian pozostaną maksymalne i minimalne stawki podatku.

Ustawę o Narodowej Strategii Onkologicznej (projekt prezydencki), która umożliwi opracowanie i przyjęcie Narodowej Strategii Onkologicznej – programu wieloletniego na lata 2020–30. Ma ona zawierać działania z zakresu profilaktyki, wczesnego wykrywania, diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych. Opracuje ją zespół działający przy ministrze zdrowia. W jego skład wejdą m.in. przedstawiciele ministra zdrowia, prezydenta, NFZ, rektorów uczelni medycznych, towarzystw onkologicznych i organizacji zrzeszających pacjentów onkologicznych.

Ustawę o opiece zdrowotnej nad uczniami (projekt rządowy), która ma zapewnić równy dostęp do opieki zdrowotnej w szkole bez względu na miejsce zamieszkania ucznia i typ szkoły, a także zwiększyć efektywność świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, udzielanych w ramach tej opieki. Opieka zdrowotna w szkole ma objąć opiekę profilaktyczną i stomatologiczną, a także promocję zdrowia. Opiekę zdrowotną będą sprawować pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka szkolna i lekarz dentysta. Miejsca udzielania świadczeń to gabinet profilaktyki zdrowotnej, gabinet stomatologiczny w szkole lub poza szkołą albo dentobus.

Ustawę o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która zmniejsza ograniczenia przy zakupie zarówno państwowej, jak i prywatnej ziemi i obrocie nią. Według nowych przepisów działki rolne i grunty do 1 ha (dotychczas do 0,3 ha) położone w obrębie miast będzie mogła kupić osoba niebędąca rolnikiem. Nowela nie przewiduje ograniczeń co do liczby kupowanych działek w mieście, na terenach wiejskich natomiast na cele nierolne będzie można kupić tylko 1 działkę. Gdy powierzchnia nabytej ziemi przekroczy 1 ha, trzeba będzie prowadzić działalność rolniczą i nie będzie można jej zbyć przez 5 lat (dotychczas 10 lat). Ustawa rozszerza też katalog osób, na rzecz których może być zbyta nieruchomość.

Ustawę o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (projekt rządowy) dostosowującą polskie regulacje do przepisów unijnych, odnoszących się do klasyfikacji tusz wołowych, wieprzowych i baranich.

Ustawę o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski), która doprecyzowuje obecnie obowiązujące przepisy. Zmiany dotyczą m.in. zawartości inwentarza archiwalnego, kwestii udostępniania kopii dokumentów dotyczących wnioskodawcy i wytworzonych przez wnioskodawcę lub przy jego udziale oraz dokumentów osobowych funkcjonariuszy i pracowników organów bezpieczeństwa państwa.

Ustawę o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (projekt rządowy) dostosowującą przepisy ustawy do regulacji unijnych. Wprowadza zmiany odnoszące się do sposobu przekazywania sprawozdań prezesowi UOKiK przez podmioty udzielające pomocy publicznej. Reguluje kwestię prowadzenia postępowania w zakresie pomocy publicznej przed Trybunałem Sprawiedliwości UE – uchyla przepisy upoważniające prezesa UOKiK i ministra właściwego ds. rolnictwa do reprezentowania RP w postępowaniach z zakresu pomocy publicznej, toczących się przed organami sądowymi UE i przyznaje te kompetencje ministrowi właściwemu ds. członkostwa RP w UE.

Ustawę o zmianie ustawy o informowaniu o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię oraz o kontroli realizacji programu znakowania urządzeń biurowych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która uaktualnia skalę oznaczeń energooszczędności produktów związanych z energią. Wprowadza nowe, czytelniejsze etykiety energetyczne dla produktów elektrycznych, co pozwoli konsumentom zaoszczędzić pieniądze poprzez łatwiejszy wybór energooszczędnych urządzeń. W nowym systemie produkty będą znakowane w skali od A do G, gdzie A oznacza najwyższą oszczędność, a G – największe zużycie energii. Nowela dostosowuje polskie przepisy do unijnego rozporządzenia.

Ustawę o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która reguluje kwestie dotyczące informatyzacji postępowań administracyjnych oraz elektronicznego obiegu akt i dokumentów w sądach administracyjnych. Zgodnie z ustawą sądy będą mieć zapewnioną możliwość prowadzenia akt w postaci elektronicznej, co zoptymalizuje efektywność pracy sędziów i pracowników sądów. W przepisach określono m.in. formę, w jakiej dokumenty sądowe mogą być utrwalane w wypadku akt sprawy prowadzonej w postaci elektronicznej, a także wprowadzono m.in. wymóg podawania przez strony postępowania, ich przedstawicieli lub pełnomocników procesowych numerów PESEL, KRS, NIP i REGON.

Ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Międzynarodową Organizacją Policji Kryminalnej – Interpol dotyczącej przywilejów i immunitetów podczas 47. Europejskiej Konferencji Regionalnej, podpisanej w Lyonie dnia 9 kwietnia 2019 r. (projekt rządowy) upoważniającą prezydenta do ratyfikowania umowy, przyznającej przywileje i immunitety uczestnikom konferencji regionalnej Interpolu, która odbędzie się 29–31maja 2019 r. w Katowicach. Chodzi przede wszystkim o zapewnienie jego prawidłowego i niezakłóconego przebiegu dzięki przyznaniu pracownikom Interpolu na czas trwania spotkania niektórych uprawnień, jakie zwyczajowo przysługują członkom organizacji międzynarodowych (immunitety jurysdykcyjny i egzekucyjny w sprawach cywilnych, administracyjnych i karnych, zapewnienie nietykalności archiwów i korespondencji).

Ustawę o ratyfikacji Umowy o partnerstwie strategicznym między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Japonią, z drugiej strony, sporządzonej w Tokio dnia 17 lipca 2018 r. (projekt rządowy) upoważniającą prezydenta do ratyfikowania umowy, która znacząco rozszerza zakres współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości, spraw wewnętrznych oraz przy zwalczaniu terroryzmu i cyberprzestępczości. Stwarza także możliwości współpracy w takich dziedzinach, jak środowisko i zmiany klimatyczne, zagadnienia sanitarne i fitosanitarne, badania naukowe, innowacje i społeczeństwo informacyjne, edukacja, kultura, turystyka, energia i transport.

Izba zdecydowała ponadto o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (inicjatywa Komisji Ustawodawczej), realizujący orzeczenie TK (sygn. akt SK 18/17), zmienia przepisy określające termin na wytoczenie przez dziecko powództwa o zaprzeczenie ojcostwa męża matki. Z żądaniem tym dziecko może wystąpić po dojściu do pełnoletności, nie później jednak niż w ciągu 3 lat od jej osiągnięcia. Projekt ustawy o zmianie ustawy o społecznej inspekcji pracy (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) wprowadza przepis, zgodnie z którym żądanie społecznego inspektora pracy dotyczące udzielenia informacji oraz okazania dokumentów w zakresie dotyczącym danych osobowych może zostać spełnione za zgodą osób, których te dane dotyczą. Projektowana nowela dostosowuje system prawa do orzeczenia TK (sygn. akt K 6/15).

Źródło: Senat RP