29 czerwca 2016 r. w godzinach nocnych zakończyło się 21. trzydniowe posiedzenie Senatu.

Trzeciego dnia obrad – 29 czerwca - Senat minutą ciszy uczcił pamięć 41 ofiar, które zginęły we wtorkowym zamachu terrorystycznym na międzynarodowym lotnisku w Stambule. Minutą ciszy uczczono także pamięć zmarłej w nocy z wtorku na środę znanej dziennikarki i publicystki Janiny Paradowskiej.

Izba uchwaliła bez poprawek ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Był to poselski projekt. Nowelizacja ma na celu zwiększenie transparentności procesu karnego przez wzmocnienie konstytucyjnej zasady jawności w postępowaniu karnym. Ogranicza ona zakres dopuszczalnych wyłączeń jawności rozprawy w oparciu o przesłankę ważnego interesu prywatnego, wprowadza możliwość zaskarżenia postanowienia sądu w przedmiocie jawności rozprawy oraz wyłącza możliwość apriorycznej odmowy wydania zezwolenia na utrwalanie i transmisję przebiegu rozprawy przez media. Jeżeli prokurator sprzeciwi się wyłączeniu jawności, rozprawa ma odbywać się jawnie. W razie zakłócania porządku rozprawy przez dziennikarzy sąd będzie uprawniony do zarządzenia opuszczenia przez niektórych z nich sali. Nowelizacja rozszerza też możliwość udziału w procesie przedstawicieli organizacji społecznych. Ma to umożliwić społeczną kontrolę nad wymiarem sprawiedliwości oraz prezentowanie sądom stanowisk organizacji społecznych, co stworzy lepsze warunki do wydawania trafnych orzeczeń. Udział przedstawiciela organizacji społecznej ma być obligatoryjny, jeżeli przynajmniej jedna ze stron wyrazi na to zgodę. Sąd, niezależnie od stanowiska stron, będzie mógł ze względu na interes wymiaru sprawiedliwości zawsze dopuścić przedstawiciela organizacji społecznej. Nowelizacja umożliwia też odbieranie pism adresowanych do profesjonalnych uczestników postępowań karnych (czyli obrońców albo pełnomocników będących adwokatami lub radcami prawnymi) przez osoby upoważnione na podstawie pełnomocnictwa pocztowego. Ma to ułatwić adwokatom i radcom prawnym prowadzenie postępowań karnych. Zmieniono także zakres tajemnicy lekarskiej. Jej dysponentem po śmierci pacjenta mają być osoby bliskie, do których ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zalicza małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta. Okoliczności objęte tajemnicą lekarską, które zostały ujawnione na rozprawie z wyłączeniem jawności, mogą być rozpowszechniane publicznie przez osobę bliską, której zgoda była wymagana do zwolnienia z tej tajemnicy. Zmiany te mają uniemożliwić wykorzystywanie tajemnicy lekarskiej do ukrywania błędów w leczeniu. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Senatorowie nie wprowadzili też poprawek do ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Był to projekt rządowy. Nowelizacja znosi od roku szkolnego 2016/2017 obowiązkowy egzamin przeprowadzany dotychczas w VI klasie szkoły podstawowej. Zamiast niego, począwszy od roku szkolnego 2017/2018, Centralna Komisja Egzaminacyjna będzie udostępniać szkołom testy diagnostyczne, z których każda szkoła będzie mogła skorzystać w celu wstępnej oceny poziomu wiadomości i umiejętności uczniów rozpoczynających gimnazjum. Z uwagi na to, że część gimnazjów (np. dwujęzycznych lub sportowych) w postępowaniu rekrutacyjnym uwzględniała wynik egzaminu, w nowelizacji zapisano, że w zamian brane pod uwagę mają być oceny z języka polskiego, języka obcego i matematyki umieszczone na świadectwie szkolnym. Od 2017 r. zdający przystępujący do części pisemnej egzaminu maturalnego i części pisemnej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie będą mieli możliwość odwołania się od wyników do niezależnego Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego, działającego przy Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Kolegium ma składać się z doświadczonych egzaminatorów oraz ekspertów. Listę arbitrów ma prowadzić minister edukacji. Wpis na listę ma następować na wniosek osoby zainteresowanej. Do rozpatrzenia złożonego odwołania dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej będzie wyznaczał po dwóch arbitrów z listy. Ustawa umożliwia zdającym wykonywanie fotografii swojej pracy egzaminacyjnej podczas dokonywania wglądu (dotyczy egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie). W przypadku gimnazjalistów przepis ten wejdzie w życie w roku szkolnym 2016/2017, a w przypadku maturzystów i osób zdających egzaminy zawodowe już w obecnym roku szkolnym 2015/2016. Ustawa nakłada na dyrektorów okręgowych komisji egzaminacyjnych obowiązek wyznaczania do weryfikacji prac innych egzaminatorów niż ci, którzy prace sprawdzali. Kolejna zmiana, która znalazła się w ustawie, dotyczy zasad zakupu przez dyrektorów szkół podstawowych i gimnazjów podręczników i materiałów edukacyjnych do nauki nowożytnych języków obcych. W przypadku, gdy w kolejnym roku lub latach okaże się, że zakupione już podręczniki lub materiały nie pasują do stopnia zaawansowania znajomości danego języka przez uczniów, koszt zakupu nowych podręczników i materiałów będzie refundowany do wysokości 25 zł na ucznia. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 września 2016 r. z wyjątkami.

Źródło/Foto: Senat RP