16 marca 2017 r. zakończyło się 37. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 11 ustaw, do 5 wprowadziła poprawki.

Senatorowie minutą ciszy uczcili zmarłego Wojciecha Młynarskiego.

Senat bez zmian przyjął nowelizację ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (projekt poselski), która uzupełnia wykaz strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, określony w załączniku do ustawy, o budowę, rozbudowę i przebudowę 5 linii. Chodzi m.in. o magistralę pomiędzy aglomeracją warszawską a Siedlcami oraz na odcinku Kozienice – Miłosna. Nowela wejdzie w życie po 14 dniach od dnia jej ogłoszenia.

Z kolei do ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (projekt rządowy) Izba wprowadziła 3 poprawki, które mają na celu wydłużenia terminu na rozpatrzenie przez Komisję Nadzoru Finansowego wniosków o wydanie zezwolenia i rejestrację pośredników kredytu hipotecznego oraz rejestrację pośredników kredytowych i instytucji pożyczkowych złożonych w ciągu 6 miesięcy od wejścia w życie ustawy. Ustawa wdraża unijną dyrektywę, określa m.in. zasady i tryb zawierania umów o kredyt hipoteczny, prawa i obowiązki: kredytodawców, pośredników kredytu hipotecznego i agentów w zakresie informacji udzielanych przed zawarciem umowy o kredyt hipoteczny oraz w związku z zawartą umową o kredyt hipoteczny, skutki uchybienia tym obowiązkom, a także sposób sprawowania nadzoru nad pośrednikami i agentami. Przewiduje, że kredytów hipotecznych będą mogły udzielać tylko instytucje kontrolowane przez KNF (banki i SKOK) w walucie, w której klienci uzyskują większość dochodów. Ustawa zakazuje ponadto uzależniania udzielenia kredytu od zakupu innego produktu finansowego (tzw. sprzedaż wiązana). Na Komisję Nadzoru Finansowego zaś nakłada obowiązek prowadzenia rejestru pośredników kredytowych. Ustawa zacznie obowiązywać 3 miesiące od dnia jej ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących reklamy kredytów konsumenckich (6 miesięcy od ogłoszenia) i wskaźnika referencyjnego (1 lipca 2018 r.).

Z 2 poprawkami przyjęto natomiast ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego (projekt prezydencki). Senatorowie zrezygnowali z zaostrzania kary grożącej za nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Celem ustawy jest zwiększenie ochrony małoletnich, szczególnie poniżej 15. roku życia, a także osób nieporadnych ze względu na swój stan psychiczny lub fizyczny. Nowelizacja zaostrza kary za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, rodzinie i opiece. Uzupełnia katalog okoliczności uwzględnianych przez sąd przy wymierzaniu kary. Zwiększa m.in. odpowiedzialność za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu ‒ przewiduje za to karę od 3 do 15 lat więzienia (obecnie od 1 roku do 10 lat). Za spowodowanie śmierci człowieka ma to być kara więzienia od 5 do 15 lat, 25 lat lub dożywocie. Za pozbawienie wolności osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia będzie grozić od 2 do 12 lat więzienia, a w wypadku szczególnego udręczenia – od 3 do 15 lat. Za znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą nieporadną ze względu na wiek, stan psychiczny lub stan fizyczny może zostać nałożona kara od 6 miesięcy do 8 lat więzienia. Ustawa przewiduje 3-miesięczne vacatio legis.

Do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) senatorowie wprowadzili 12 zmian, z których część ma charakter doprecyzowujący, ujednolicający terminologię ustawy i redakcyjny. Jedna z poprawek wprowadza nowy typ przestępstwa, polegającego na dostarczaniu środków na utrzymanie osób, grup lub związków, które finansują przestępstwa terrorystyczne. Nowela ma na celu wprowadzenie do polskiego prawa karnego materialnego, procesowego i wykonawczego zmian zwiększających efektywność mechanizmów pozbawiania sprawców przestępstw korzyści osiągniętych w wyniku ich popełnienia. Ustawa zawiera też zmiany dotyczące procedur europejskiego nakazu aresztowania i ekstradycji, przekazywania i przejmowania wykonania orzeczeń o skazaniu na karę pozbawienia wolności oraz zwalczania finansowania terroryzmu, a także zmiany porządkujące w przepisach odnoszących się do tzw. przestępstw komputerowych. Nowe przepisy zaczną obowiązywać 14 dni od ogłoszenia noweli.

Ustawę o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (projekt rządowy) Senat przyjął z 1 poprawką, wskazującą, że decyzje podejmowane przez prezesa sądu w kwestiach kosztów sądowych są w pełni autonomiczne. Nowela precyzyjnie oddziela zadania orzecznicze wykonywane przez prezesów sądów od czynności administracyjnych należących do kompetencji dyrektorów sądów. Zawiera też zmiany odnoszące się do zasad powoływania i odwoływania dyrektorów sądów oraz ich zastępców, zasad podległości służbowej dyrektorów sądów, a także podejmowania przez prezesów sądów czynności mających skutki finansowe. Nowela wejdzie w życie 14 dni od jej ogłoszenia.

Bez poprawek przyjęto zaś nowelizację ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (projekt poselski), umożliwiającą zbywanie nieruchomości rolnych przez przedsiębiorstwa górnicze z wyłączeniem stosowania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Ustawa przewiduje też, że pracownicy pełniący funkcje związkowe, którym ze względu na wiek i staż pracy brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do emerytury, będą mogli skorzystać z 4-letniego urlopu górniczego. Ustawa ma wejść w życie następnego dnia po jej ogłoszeniu.

Izba nie wniosła również zmian do ustawy o związku metropolitalnym w województwie śląskim (projekt rządowy), określającej tryb tworzenia i zasady funkcjonowania związku. W jego skład wejdą gminy w województwie śląskim i Katowice. Do zadań związku będzie należało m.in. kształtowanie polityki rozwoju, ładu przestrzennego oraz planowanie, integracja i rozwój publicznego transportu zbiorowego. Ustawa wejdzie w życie następnego dnia po jej ogłoszeniu.

Senat bez poprawek poparł ustawę o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (projekt rządowy). Ma ona na celu przeniesienie przepisów dotyczących stwierdzenia trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu i zgonu wskutek nieodwracalnego zatrzymania krążenia z ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów do ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Ustawa przewiduje 14-dniowe vacatio legis.

Do ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) Senat wprowadził 2 poprawki o charakterze porządkującym i redakcyjnym. Nowela zwiększa prawa pacjenta w zakresie dostępu do dokumentacji medycznej oraz ochronę zawartych w niej danych osobowych i informacji o stanie zdrowia, a także doprecyzowuje przepisy dotyczące niektórych praw pacjenta, uprawnień rzecznika praw pacjenta oraz funkcjonowania wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Nowe przepisy zaczną obowiązywać 14 dni od ogłoszenia noweli.

Senat bez poprawek przyjął ustawę o zmianie ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która m.in. wdraża przepisy unijnych dyrektyw. Zmiany mają umożliwić właściwe egzekwowanie przepisów unijnych dotyczących m.in. recyklingu statków; monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji dwutlenku węgla z transportu morskiego. W nowelizacji określono również zasady pobierania próbek do badania zawartości siarki w paliwach żeglugowych. Nowela, z wyjątkiem 1 przepisu, wejdzie w życie 14 dni od jej ogłoszenia.

Senatorowie nie wprowadzili zmian do ustawy o inwestycjach w zakresie budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską (projekt rządowy). Nowa droga wodna ma umożliwić swobodną i całoroczną żeglugę statków morskich wszystkich bander do portu w Elblągu i pozostałych portów Zalewu Wiślanego, dzięki czemu będzie można utworzyć 5. duży polski port na Bałtyku. Ustawa określa zasady przygotowywania, realizacji i finansowania budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską, wymaganych ze względu na istotny interes bezpieczeństwa państwa. Ustawa wejdzie w życie 14 dni od jej ogłoszenia.

Izba zdecydowała ponadto o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, stanowiącego wykonanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 13 października 2015 r. (sygn. akt P 3/14). Trybunał orzekł, że przepis ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji w zakresie, w jakim nie przewiduje odrębnej stawki opłaty stałej za opróżnienie lokalu mieszkalnego z rzeczy i osób w sytuacji, gdy dłużnik po wezwaniu przez komornika dobrowolnie wykonał ten obowiązek w wyznaczonym terminie, jest niezgodny z konstytucją. W projekcie zaproponowano obniżenie wysokości opłaty stałej do 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, przy czym za opróżnienie lokalu z rzeczy lub osób odrębna opłata byłaby pobierana od każdej izby. Projekt przewiduje też ustanowienie zaliczki w wysokości 10% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na poczet opłaty stałej, której uiszczenie przez wierzyciela umożliwi wszczęcie egzekucji, jej nieuiszczenie w terminie 7 dni od otrzymania przez wierzyciela wezwania do zapłaty będzie powodować zwrot wniosku lub odmowę dokonania czynności. W projekcie zaproponowano także obniżenie wysokości opłaty za wprowadzenie wierzyciela w posiadanie, w wypadkach innych niż wymienione w kwestionowanym przepisie ustawy, do wysokości 15% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Źródło/Foto: Senat RP