15 grudnia 2017 r. w godzinach nocnych zakończyło się 52. czterodniowe posiedzenie Senatu, na którym po wielogodzinnych debatach zostały przyjęte ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym.
Senatorowie podjęli też dwie uchwały rocznicowe - w 75. rocznicę utworzenia Rady Pomocy Żydom „Żegota” oraz misji Jana Karskiego oraz w 95. rocznicę pierwszego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Polski Odrodzonej.
Oto ustawy przyjęte przez Senat:
Ustawa o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (projekt prezydencki). Przyjęta bez poprawek. W sprawie tej ustawy Senat wysłuchał wystąpienia rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara. Nowelizacja przewiduje, że zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego 15 członków KRS Sejm będzie wybierał spośród sędziów na wspólną 4-letnią kadencję; dotychczas wybierały ich środowiska sędziowskie. Każdy klub poselski ma wskazywać nie więcej niż 9 kandydatów. Sejm będzie ich wybierać większością 3/5 głosów, głosując na ustaloną przez sejmową komisję listę 15 kandydatów, na której musi być co najmniej 1 kandydat wskazany przez każdy klub. W wypadku niemożności wyboru większością 3/5 głosowano by na tę samą listę, ale o wyborze decydowałaby bezwzględna większość głosów. Marszałek Sejmu - nie wcześniej niż na 120 i nie później niż na 90 dni przed upływem kadencji członków KRS wybranych spośród sędziów - ma obwieszczać w „Monitorze Polskim” rozpoczęcie procedury zgłaszania kandydatów. Prawo do zgłoszenia kandydata będą mieć grupy 25 sędziów i grupa co najmniej 2 tys. obywateli. Ustawa przewiduje wprowadzenie transmisji obrad KRS za pośrednictwem internetu, co ma przyczynić się do zwiększenia zaufania obywateli do prac tego organu. Nowelizacja ma również poprawić reprezentatywność KRS dzięki zwiększeniu udziału w niej sędziów niższych szczebli instancyjnych, a także zapewnić większą transparentność jej prac.
Ustawa o Sądzie Najwyższym (projekt prezydencki). Przyjęta bez poprawek. Izba zapoznała się z wystąpieniami prezesa Izby Karnej Sądu Najwyższego Stanisława Zabłockiego i rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara w sprawie tej ustawy. Wprowadza ona reformę struktury i zakresu kompetencji SN, ma na celu realizację zasady sprawiedliwości społecznej, transparentności jego działania, a także odbudowanie zaufania między obywatelami i wymiarem sprawiedliwości. Wprowadza nowe rozwiązanie, umożliwiające składanie do SN skarg nadzwyczajnych na prawomocne wyroki polskich sądów, w tym z ostatnich 20 lat. Można będzie ją wnosić w 5 lat od uprawomocnienia się skarżonego orzeczenia. Przez 3 lata skargi będzie można wnosić od orzeczeń, które uprawomocniły się po 17 października 1997 r. Skargi można będzie wnosić, jeśli orzeczenie narusza zasady albo wolności i prawa człowieka lub obywatela zapisane w konstytucji, albo „w sposób rażący” narusza prawo lub gdy jest „oczywista sprzeczność” ustaleń sądu z materiałem dowodowym. Ustawa przewiduje też, że oprócz funkcjonujących obecnie w SN izb: Cywilnej, Karnej oraz zmodyfikowanej Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, powstaną 2 nowe izby: Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych (rozpatrywanie skarg nadzwyczajnych, protestów wyborczych i spraw koncesji wydawanych przez KRRiT) oraz Dyscyplinarna (badanie spraw dyscyplinarnych sędziów SN, sądów powszechnych i wojskowych; odwołań od uchwał KRS, od orzeczeń I instancji sędziowskich sądów dyscyplinarnych i sądów innych zawodów prawniczych). W obu izbach, po raz pierwszy w SN, oprócz sędziów mają orzekać ławnicy, wybierani na 4-letnią kadencję przez Senat w głosowaniu tajnym. Kandydatów będą zgłaszać stowarzyszenia, organizacje społeczne i zawodowe oraz grupy 100 obywateli. Zlikwidowana będzie Izba Wojskowa, której sprawy przejmie Izba Karna. I prezesa SN będzie powoływał prezydent RP na 6-letnią kadencję spośród 5 kandydatów wybranych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN. Będzie on zajmować to stanowisko tylko do czasu przejścia w stan spoczynku, przeniesienia w stan spoczynku albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego SN. Może zostać ponownie powołany tylko raz. Ustawa przewiduje przechodzenie sędziów SN w stan spoczynku po ukończeniu 65. roku życia z możliwością przedłużania tego przez prezydenta. Prezydent będzie określał regulamin SN po zasięgnięciu opinii Kolegium SN, ale nie przy wydawaniu pierwszego regulaminu. Ustawa wprowadza nowy, przyspieszony tryb uchylenia immunitetu w wypadku popełnienia „najpoważniejszych przestępstw” przez wszystkich sędziów oraz prokuratorów.
Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (projekt obywatelski). Przyjęta z 10. poprawkami. Ustawa wprowadza od 1 stycznia 2020 r. zakaz handlu we wszystkie niedziele z wyjątkiem 2 niedziel przed świętami Bożego Narodzenia, 1 przed Wielkanocą i 4 ostatnich niedziel w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu. Zakaz będzie obowiązywał także od 14.00 24 grudnia i w sobotę poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy. Na podstawie przepisów przejściowych od 1 marca 2018 r. handel będzie dozwolony w pierwszą i ostatnią niedzielę każdego miesiąca, a od 1 stycznia 2019 r. – tylko w ostatnią niedzielę. Ustawa zawiera obszerną listę wyłączeń spod zakazu. Nie będzie on dotyczył m.in. sklepów internetowych, stacji benzynowych, dworców kolejowych, aptek, piekarni, cukierni. Za złamanie zakazu ustawa przewiduje karę grzywny w wysokości od 1 tys. zł do 100 tys. zł.
Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (projekt rządowy). Przyjęta bez poprawek. Nowelizacja rozszerza zadania Krajowej Administracji Skarbowej o rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw związanych z praniem brudnych pieniędzy. Umożliwia ponadto informowanie organów ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz przekazywanie im wstępnej analizy dowodów.
Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o ochronie przyrody (projekt poselski). Przyjęta bez poprawek. Nowelizacja przewiduje, że wycinka drzew lub krzewów z terenu obiektu zabytkowego odbywać się będzie na podstawie zezwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, a nie jak obecnie prezydenta miasta, wydawanego na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody.
Ustawa o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych (projekt poselski). Przyjęta z 3. poprawkami. Nowelizacja zmienia zasady ustalania przez radę gminy liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, również tych zawierających do 4,5% alkoholu i piwa. Rada gminy będzie mogła też ustalać maksymalną liczbę zezwoleń odrębnie dla poszczególnych jednostek pomocniczych (sołectw, dzielnic, osiedli), które jej podlegają, a także ograniczyć godziny nocnej sprzedaży alkoholu między 22.00 a 6.00.
Ustawa o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora (projekt poselski). Przyjęta bez poprawek. Nowelizacja umożliwia obniżenie uposażenia, a także obniżenie lub utratę prawa do diety parlamentarnej posłów i senatorów w wypadku naruszenia przez parlamentarzystę swoim zachowaniem na sali posiedzeń powagi Sejmu, Senatu lub Zgromadzenia Narodowego. Obecnie jest to możliwe, jeśli parlamentarzysta uniemożliwia, poprzez rażące naruszanie przepisów odpowiednich regulaminów, pracę Sejmu, Senatu lub Zgromadzenia Narodowego oraz ich organów albo nie uczestniczy, bez usprawiedliwienia, w posiedzeniach Sejmu, Senatu lub Zgromadzenia Narodowego i ich organów.
Ustawa o dotacji dla Fundacji Dziedzictwa Kulturowego przeznaczonej na uzupełnienie kapitału wieczystego (projekt poselski). Przyjęta bez poprawek. Ustawa określa cel, wykorzystanie i sposób udzielenia dotacji z budżetu państwa dla fundacji. Dotacja w wysokości 100 mln zł ma być przeznaczona na uzupełnienie kapitału wieczystego fundacji, a dochody z inwestowania części tego kapitału mają być przeznaczone na prace renowacyjne, konserwatorskie i inwestycyjne na Cmentarzu Żydowskim w Warszawie.
Ustawa o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Przyjęta bez poprawek. Nowelizacja zakłada przeniesienie zadań związanych z poborem opłaty elektronicznej za przejazd samochodami po drogach krajowych od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) do Głównego Inspektora Transportu Drogowego (GITD). Do GITD przeniesiono również zadania związane z systemem poboru opłaty elektronicznej za przejazd samochodami po drogach krajowych i opłaty za przejazd autostradą na odcinkach zarządzanych przez GDDKiA. Proponowane rozwiązania mają zapewnić ciągłość działania Krajowego Systemu Poboru Opłat i przyczynić się do optymalizacji kosztów jego funkcjonowania, a także wzmocnić nadzór ministra infrastruktury nad organem dokonującym poboru opłat na drogach zarządzanych przez państwo.
Oto uchwały podjęte przez Senat:
Uchwała w 75. rocznicę utworzenia Rady Pomocy Żydom „Żegota” oraz misji Jana Karskiego (wniosek senatora Jana Żaryna). Senat składa hołd władzom polskim na uchodźstwie, rządowi i prezydentowi, wszystkim działaczom cywilnych i wojskowych struktur Polskiego Państwa Podziemnego, a szczególnie działaczom „Żegoty”, którzy z narażeniem życia pomagali Żydom w latach okupacji niemieckiej. Senatorowie upamiętnili także misję Jana Karskiego, której jednym z efektów było opublikowanie przez władze polskie w Londynie jego raportu dotyczącego tragedii Żydów w okupowanej przez Niemców Polsce oraz dostarczenie wiedzy naocznego świadka zbrodni przywódcom i opinii publicznej państw alianckich.
Uchwała w 95. rocznicę pierwszego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Polski Odrodzonej (wniosek grupy senatorów). „Wprowadzając Senat do ustroju Polski Odrodzonej, parlamentarzyści Sejmu Ustawodawczego nawiązali do dorobku ustrojowego I Rzeczypospolitej, czyli do historii Rady Królewskiej i +arystokratycznego+ Senatu, jak i do współczesnego wyzwania, jakim była powszechna zgoda na wzmocnienie demokratycznego porządku ustrojowego”. Pierwsze posiedzenie Senatu II RP odbyło się 28 listopada 1922 r. W uchwale przypomniano też wybitnych senatorów międzywojennych i podkreślono, że z ponad 450 senatorów aż 155 poległo, zostało zamordowanych bądź zmarło z wycieńczenia w latach okupacji niemieckiej i sowieckiej.
Źródło: Senat RP